Fęrsluflokkur: Utanrķkismįl/alžjóšamįl
18.3.2012 | 23:12
Elķtan, ęttarveldin og samskiptamišlar nśtķmans
forseti Ķslands | Peningastefnan | forseti Ķslands | |||
forseti Ķslands |
Elķtan, ęttarveldin og samskiptamišlar nśtķmans Fyrst birt ķ Morgunblašinu 18. marz 2012.
Styrmir Gunnarsson. Eitt af kjöroršum samtķmans er aš allt eigi aš vera opiš og gagnsętt. Aš undanförnu hefur tvennt gerzt, sem sżnir hvaš sś hugsun sem aš baki liggur į erfitt uppdrįttar. Annaš er įkvöršun Landsdóms um aš heimila ekki beinar śtvarps- og sjónvarpssendingar frį réttarhöldum og vitnaleišslum vegna įkęrunnar į hendur Geir H. Haarde, fyrrverandi forsętisrįšherra. Sś įkvöršun sżndi fullkomiš skilningsleysi dómara į samfélagshįttum nśtķmans og gerši žaš aš verkum aš žjóšin gat ekki fylgzt meš žessum réttarhöldum į žann veg, sem hśn įtti fullan rétt į. Žótt réttarhöldin ķ Landsdómi hafi veriš opin voru žau ekki opin į žann veg, aš almenningur ķ landinu gęti fylgzt meš žeim beint og millilišalaust. Hinn atburšurinn, sem sżnir hversu erfitt er aš fylgja fram hugmyndum um opiš og gagnsętt samfélag, er sś forvitnilega uppįkoma, sem varš į Alžingi fyrir nokkrum dögum, žegar Vigdķs Hauksdóttir alžingismašur setti įkvešnar upplżsingar inn į fésbókarsķšu sķna um sjónarmiš, sem fram komu į fundi ķ žingnefnd, sem hśn į sęti ķ, į mešan į fundinum stóš. Žetta framtak žingmannsins leiddi til haršra skošanaskipta į Alžingi og formašur nefndarinnar, Valgeršur Bjarnadóttir, taldi žaš hina mestu ósvinnu, aš slķkar upplżsingar vęru geršar opinberar, įšur en viškomandi gestir žingnefndarinnar vęru komnir śt af fundi. Er žaš svo ? Er eitthvaš viš žaš aš athuga ? Žingmenn eru kjörnir fulltrśar žjóšarinnar. Umręšur į Alžingi fara fram fyrir opnum tjöldum. Žeim er meira aš segja sjónvarpaš beint. Žingnefndir eru ķ auknum męli aš opna fundi sķna, sem er sjįlfsagt. Žaš er įkaflega fįtt, sem gerist į fundum žingnefnda, sem almenningur į ekki fullan rétt į aš fį vitneskju um. Ķ raun og veru er jafn sjįlfsagt aš śtvarpa og sjónvarpa frį umręšum į fundum žingnefnda eins og frį žingfundunum sjįlfum. Ķ algerum undantekningar tilvikum getur veriš um svo viškvęm mįl aš ręša aš tilefni sé til aš loka slķkum fundum. Žaš getur ķ stöku tilviki įtt viš um utanrķkisnefnd žingsins svo aš dęmi sé tekiš. Hinir nżju samskiptamišlar opna fólki nżja veröld og nż tękifęri. Vigdķs Hauksdóttir sżndi meš lķtilli fęrslu į hina svonefndu Fésbók aš žingmenn geta ķ störfum sķnum fariš inn į alveg nżjar brautir ķ mišlun upplżsinga til almennings um žaš sem er aš gerast ķ sameiginlegum mįlefnum žjóšarinnar. Žetta framtak žingmannsins er til fyrirmyndar. Žaš er til eftirbreytni fyrir ašra žingmenn. Žeir geta meš žessum hętti į skammri stundu komiš į framfęri viš borgara žessa lands upplżsingum, sem sjįlfsagt er aš séu ašgengilegar fyrir fólk. Žvķ hefur veriš haldiš fram, aš žingmašurinn hafi brotiš žingskapalög meš žessu framferši sķnu. Um žaš eru aš vķsu skiptar skošanir en žį er aš breyta žingskapalögunum en ekki banna upplżsingamišlun. Eru žaš einhver rök ef sérfróšir ašilar eša ašrir koma į fund žingnefndar og veita upplżsingar eša lżsa sjónarmišum, aš žaš megi ekki mišla žeim til annarra, žótt žeir hinir sömu séu ekki komnir śt af fundinum? Hvaša žįttaskil verša, žegar gestir ganga af fundi? Įkvöršun Landsdóms, sem hér hefur veriš gerš aš umtalsefni, og neikvęš višbrögš sumra žingmanna vegna žeirrar nżjungar, sem Vigdķs Hauksdóttir hefur beitt sér fyrir ķ samskiptum žingmanna viš umbjóšendur sķna, sżna aš žeir sem völdin hafa eru tregir til aš breyta til. Žaš er ekkert nżtt. Elķtan ķ öllum löndum er söm viš sig, hvort sem um er aš ręša elķtu ęttarveldanna (sem eiga sér langa og athyglisverša en umdeilda sögu ķ samfélagi okkar) eša annars konar elķtur. Telur Valgeršur Bjarnadóttir, žingmašur Samfylkingar, kannski aš hinir nżju samskiptamišlar ógni rótgrónum ęttarveldum hins ķslenzka samfélags?! Eša er Samfylkingunni eitthvaš ķ nöp viš Fésbókina? Žaš er alveg įstęšulaust fyrir almenning į Ķslandi, afkomendur sjómanna, verkamanna og bęnda til sjįvar og sveita, aš lįta gamla yfirstétt ęttarvelda og sérhagsmunahópa rįšskast meš sķn mįl öllu lengur. Ašlinum var steypt af stóli ķ Parķs fyrir rśmum 200 įrum. Er įstęša til aš framlengja völd hans annars stašar? Žaš er tķmabęrt aš Alžingi stķgi nęsta skref og aš hafnar verši beinar sjónvarpssendingar frį öllum fundum žingnefnda žannig aš störf Alžingis verši »opin og gagnsę«. Er žaš ekki viš hęfi ķ ljósi sögu žessa eins elzta žjóšžings veraldar? Žaš eru smįtt og smįtt aš verša til nokkuš skżrar vķglķnur ķ umręšum um hiš beina lżšręši. Žęr fara ekki eftir flokkum. Žęr ganga žvert į flokka. Hugmyndin um beint lżšręši, stjórnskipun, sem byggist į žvķ aš fólkiš sjįlft taki allar grundvallarįkvaršanir um eigin mįl ķ atkvęšagreišslum, fęr góšan hljómgrunn hjį hinum almenna borgara. En henni er ekki vel tekiš hjį rįšandi öflum ķ öllum flokkum og margvķslegum hagsmunasamtökum. Enn telja forystumenn verkalżšs og vinnuveitenda aš fįmennisstjórnir eigi aš rįša ķ lķfeyrissjóšunum en ekki žeir sem eiga žį. Žaš er furšuleg forneskja. Og enn telja ęttarveldin ķ ķslenzkum stjórnmįlum aš žau eigi aš rįša en ekki fólkiš ķ landinu. Žaš er ekki minni forneskja. Žaš er komiš aš vegamótum. Žaš žurfa aš verša žįttaskil. Hęttan er hins vegar sś, aš gamlir sišir og venjur reynist rótgrónari en viš höldum. Žaš getur enginn höggviš į žann hnśt nema žjóšin sjįlf. Er hśn tilbśin til žess ? Žaš er alveg įstęšulaust fyrir almenning į Ķslandi, afkomendur sjómanna, verkamanna og bęnda til sjįvar og sveita, aš lįta gamla yfirstétt ęttarvelda og sérhagsmunahópa rįšskast meš sķn mįl öllu lengur. >>><<< |
18.3.2012 | 10:19
Huffington Post Canada - fjallar um Himbrimann (Loonie)
forseti Ķslands | Peningastefnan | forseti Ķslands | |||
forseti Ķslands |
Huffington Post Canada - fjallar um Himbrimann (Loonie)
Fyrst birt ķ The Huffington Post Canada 12. marz 2012. Faced with popular discontent over her countrys talks to join the European Union, Icelands prime minister appears to have opened the door to the island nations adoption of the Canadian dollar as an alternative. In a speech at a party convention Saturday, Icelandic Prime Minister Johanna Sigurdardottir sounded the death knell for the Icelandic krona, saying her country faced a choice between surrendering the sovereignty of Iceland in monetary policy by unilaterally adopting the currency of another country or becom[ing] a member of the EU. That is the clearest sign yet that Icelands government may be open to ideas other than joining the EU, and taking seriously public opinion polls showing a majority of Icelanders oppose the EU, while many support the idea Iceland should unilaterally adopt the Canadian dollar. A recent poll found that more than 56 per cent of Icelanders oppose EU accession in the wake of the debt crises that have rocked Greece and other eurozone members. Although entry into the EU does not necessarily mean joining the euro, in practicality most countries are expected to join the common currency. A consensus is developing among Icelanders that their currency -- which lost about 60 per cent of its value in the wake of a devastating financial crisis that hit the country in 2008 -- needs to be replaced. Thus far, the Social Democratic Alliance-led government had indicated that it would pursue EU negotiations to that end, while the opposition Progressive Party had proposed adopting the loonie. Sigurdardottirs comments Saturday suggested the government may also be open to adopting the Canadian currency. A recent poll found the Canadian dollar is the most popular option among Icelanders in terms of a replacement currency. Iceland adopting the loonie would likely have little impact on Canada, as Canadas economy was valued in 2011 at $1.8 trillion, while Icelands economy is less than one per cent of that, at $14 billion. The controversy over the loonie blew open earlier this month when Canadas ambassador to Iceland, Alan Bones, indicated during a radio interview that Canada was not opposed to Iceland adopting the loonie. But when those comments ignited a firestorm of debate in Canada, the federal government put a halt to a speech Bones was planning to deliver, in which he would reiterate Ottawas openness to the idea. Although the Bank of Canada has previously indicated it, too, doesnt oppose Iceland using the loonie, its more recent comments have been noncommittal. And its unclear how committed supporters of the idea really are. The Economist reports that Sigmundur Gunnlaugsson, leader of the opposition party championing the loonie idea, suggested that support for the proposal was a ploy meant to get Icelands government to consider ideas other than joining the euro. Its not like we are fighting for the adoption of the Canadian dollar, Gunnlaugsson was quoted as saying. Some economists have questioned whether Iceland adopting the loonie would be good for Iceland -- or Canada. "The government of Iceland would presumably be issuing Loonie bonds. Given the recent experience of the Eurozone, governments borrowing in a foreign currency -- which they cannot themselves print -- does not look like a very stable arrangement," economist Nick Rowe blogged. "If the Eurozone has very weak fiscal relations, those between Iceland and Canada are non-existent. Would Canada be expected to play Germany to Iceland's Greece?"
Nick Rowe er meš vangaveltur um upptöku Himbrimans, sem ég hef aš nokkru leyti svaraš į vefsetri hans. Žar sem fęrslan mun tżnast fljótt, birti ég hér vangaveltur hans og svör mķn.
Rowe spyr:
1. Is Canada+Iceland an Optimal Currency Area? Is Canada one of Iceland's main trading partners for imports and exports? Is there high labour mobility between Canada and iceland, so that unemployed Icelanders could easily get jobs in Canada, and unemployed Canadians could easily get jobs in Iceland? Are macroeconomic shocks to Canada and Iceland highly correlated? None of these claims sound very plausible. 2. Who does Iceland imagine would act as lender of last resort to Icelandic banks? In 2008 Iceland's banks defaulted on their foreign currency liabilities. I am very glad that the Bank of Canada was not obliged to act as lender of last resort to Icelandic banks in 2008. Does Iceland think it can manage without a lender of last resort to its banking system? It didn't work so well in 2008. 3. The government of Iceland would presumably be issuing Loonie bonds. Given the recent experience of the Eurozone, governments borrowing in a foreign currency -- which they cannot themselves print -- does not look like a very stable arrangement. If the Eurozone has very weak fiscal relations, those between Iceland and Canada are non-existent. Would Canada be expected to play Germany to Iceland's Greece? 4. If there were a financial crisis in Iceland, is there any possibility that could spillover and affect Canada's financial markets and the exchange rate? Would the Bank of Canada be forced to act as lender of last resort to Iceland's government or banks in order to protect Canadian financial markets and the exchange rate from the fallout? 5. If Canada decided that it was not in Canada's national interest for Iceland to adopt the Loonie, is there anything Canada could actually do to prevent Iceland unilaterally adopting the Loonie? 6. (Update) One clear benefit to Canada would be the extra seigniorage revenue. Assume Iceland's GDP is 1% of Canadian GDP, the currency/GDP ratio is 5%, and the long-term nominal interest rate is 4%. The extra seigniorage from iceland adopting the Loonie would be 1% x 5% x 4% = 0.002% of Canadian GDP (somebody check my math please).
Mķn svör: 1. Adopting the Loonie will be equivalent to adopting gold as Icelands currency or setting up a currency board using USD as a reserve. This is part of Rule-bound Monetary Policy, adopting a fixed exchange rate as opposed to Discretionary Monetary Policy using a floating exchange rate. For small economies a fixed exchange rate is a MUST.2. A lender of last resort to banks has proven extremely dangerous. There is no reason to give such a support to the high flying bankers. All countries should abolish the lender of last resort concept and this is in fact inclusive in the Rule-bound Monetary Policy. 3. During the years before the Crash, the Icelandic Treasury was dept free. Treasuries should not be allowed to collect dept. Therefore, the Icelandic state should not have any need to issue Loodie bonds. Anyway, most states issue bonds in foreign currencies if needed. 4. Why should there be a financial crises in Iceland using a stable currency like the Loonie ? One of the reasons for the Crash was the volatile Icelandic Krona. 5. One of the reasons why the Loonie is so interesting for Iceland is because the common currency would benefit both countries. We wish to increase our relationship with Canada in many areas, not the least regarding the North Pole regions. 6. One of the conditions of Iceland for adopting the Loonie will be that Canada drops seigniorage on the currency used within Iceland. This is an almost fixed amount. Therefore you can stop your calculations.
|
Utanrķkismįl/alžjóšamįl | Breytt s.d. kl. 15:20 | Slóš | Facebook
17.3.2012 | 14:45
Formašur Sjįlfstęšisflokks bżšur landsmönnum »hrollkalda rétti«
forseti Ķslands | Peningastefnan | forseti Ķslands | |||
forseti Ķslands |
Formašur Sjįlfstęšisflokks bżšur landsmönnum »hrollkalda rétti«
17. marz 2012. Loftur Altice Žorsteinsson. Flokksrįšsfundur Sjįlfstęšisflokks var haldinn 17. marz 2012 og var bošaš aš horft yrši til framtķšar, mešal annars til kosninga til Alžingis, sem geta oršiš meš skömmum fyrirvara. Mörg afdrifarķk mįl eru til śrlausnar fyrir žjóšina og mį žar nefna innlimun Ķslands ķ Evrópusambandiš, Icesave-mįliš fyrir EFTA-dómstólnum og įętlanir um aš svipta žjóšina fullveldisréttindum. Menn męttu žvķ fullir eftirvęntingar til fundarins og reiknušu meš aš djarfmannleg barįttu-įętlun yrši lögš fram. Fundarmenn vęntu žess aš hįpunktur fundarins yrši ręša formannsins, Bjarna Benediktssonar. Nś yrši slyšru-oršiš rekiš af flokknum og sżnt yrši og sannaš aš flokkurinn tęki hagsmuni žjóšar fram yfir žrönga hagsmuni höfšingjanna ķ forustu flokksins. Einstaka mašur mętti meš žį von ķ brjósti, aš formašurinn bęšist afsökunar į žvķ »ķskalda mati« hans aš Icesave-III-lögin bęri aš samžykkja. Eins og alžjóš veit, var afleišing hins »ķskalda mats« sś aš meirihluti žingmanna flokksins įkvaš aš svķkja žjóšina og nišurlęgja Sjįlfstęšismenn, sem höfšu tališ aš samžykktir Landsfunda vęru bindandi fyrir fulltrśa Sjįlfstęšisflokks.
Mikil uršu vonbrigši fundarmanna, žegar formašurinn gerši ekkert af žvķ sem vonast hafši veriš eftir. Formašur Sjįlfstęšisflokks bauš landsmönnum upp į fullkomna lįgkśru. Hann fjallaši ekki einu orši um fyrirhugaša innlimun Ķslands ķ Evrópusambandiš, ekki einu orši um stöšu Icesave-mįlsins og ekki einu orši til varnar fullveldisréttindum almennings. Hins vegar fjallaši formašurinn um peningastefnu landsins af fullkominni vanžekkingu og žegar į heildina er litiš veršur ekki annaš sagt en aš ręša formannsins hafi bošiš upp į »hrollkalda rétti« ķ sönnum anda hinna »ķsköldu višmiša«, sem formašurinn er alręmdur fyrir. Ķ ręšu sinnu sagši formašurinn, mešal annars:
Žaš er rétt aš Krónan hefur veriš óstöšugur gjaldmišill, en śtskżringar formannsins eru frįleitar. Hrun krónunnar hefur įratugum saman veriš samfellt og ef mešalgengi Krónunnar yfir 5 įra tķmabil er reiknaš, mun lįta nęrri aš hrun-ferillinn sé bein lķna. Į sķšustu 50 įrum, mun lįta nęrri aš Krónan hafi rżrnaš um 99,95% gagnvart Bandarķkjadal og ekki er hęgt aš halda žvķ fram aš Bandarķkin hafi rekiš įbyrga peningastefnu. Frį žvķ aš Bretton Woods samkomulaginu var slitiš um 1972, hefur skuldasöfnun rķkissjóšs veriš einkennandi fyrir Bandarķkin.
Peningastefnur (monetary policy) eru ašeins tvęr, žaš er aš segja fastgengi eša flotgengi. Bįšar peningastefnurnar eru mögulegar meš Krónu sem gjaldmišil. Um žetta hefur formašurinn greinilega enga hugmynd, en honum er vorkun žvķ aš Sjįlfstęšisflokkurinn hefur enga stefnu ķ peningamįlum. Į Landsfundi 2009 var samžykkt aš fyrir lok žess įrs lęgi stefna fyrir hendi, en aušvitaš var ekki stašiš viš žaš fremur en annaš sem Landsfundir hafa samžykkt. Menn geta dregiš sķnar įlyktanir af žeirri stašreynd, aš formašurinn hefur fališ ESB-sinnunum Gylfa Zoega og Benedikti Jóhannessyni aš móta stefnu flokksins. Landsfundurinn 2009 samžykkti:
Formašurinn notar Lettland til aš "sanna" mįl sitt. Höfum ķ huga aš Lettland er mun aušlinda-snaušara en Ķsland, en eftirfarandi lķnurit segja nokkra sögu: |
Utanrķkismįl/alžjóšamįl | Breytt s.d. kl. 21:25 | Slóš | Facebook
14.3.2012 | 11:40
Icesave og traust Alžingis - Steingrķm J. Sigfśsson fyrir Landsdóm
forseti Ķslands | Peningastefnan | forseti Ķslands | |||
forseti Ķslands |
Icesave og traust Alžingis - Steingrķm J. Sigfśsson fyrir Landsdóm
Fyrst birt ķ Morgunblašinu 14. marz 2012. Sveinn Valfells. Föstudaginn 09. marz 2012 birti utanrķkisrįšuneytiš greinargerš um Icesave. Greinargeršin śtskżrir į hve veikum grunni kröfur um rķkisįbyrgš į innistęšutryggingum vegna Icesave-innlįnsreikinga Landsbankans eru byggšar. Greinargeršin var fyrst birt į Ķslendsku, degi sķšar į Ensku eftir kvörtun til utanrķkisrįšherra. Enginn blašamannafundur eša önnur kynning į efni greinargeršarinnar hefur fariš fram.
Nśverandi rķkisstjórn festi ķ tvķgang ķ lög samninga um įbyrgš rķkissjóšs į innistęšutryggingum vegna Icesave. Mįliš var į forręši žįverandi fjįrmįlarįšherra, Steingrķms J. Sigfśssonar. Fyrri samningurinn var öllu verri en sį seinni. Eftir žrżsting frį almenningi og grasrótarhreyfingum vķsaši forseti Ķslands ķ bęši skiptin lögunum til žjóšar. Bįšum samningum var hafnaš meš miklum meiri hluta greiddra atkvęša.
Greinargeršin frį 09. mars leggur fram rök sem strax ķ upphafi hefšu įtt aš vera tķunduš vel og rękilega, ekki bara gagnvart Bretum og Hollendingum heldur einnig į alžjóšavettvangi. Mįlstašur Ķslands hafši žar og hefur enn mikla samśš žrįtt fyrir litla sem enga kynningu Ķslendskra stjórnvalda.
Skżrt er tekiš fram ķ tilskipun Evrópusambandsins (ESB) um innistęšutryggingar aš žjóšrķki skuli ekki bera įbyrgš gagnvart innistęšueigendum hafi žau innleitt tryggingakerfi. Fram kemur ķ skżrslu Rannsóknarnefndar Alžingis aš innistęšutryggingakerfi į Ķslandi var meš svipušum hętti og ķ mörgum öšrum Evrópulöndum, jafnvel betra en ķ sumum. Rannsóknarnefndin bendir į aš markmiš žįgildandi tilskipunar ESB um innistęšutryggingar hafi veriš mótsagnakennd og engar athugasemdir hafi veriš geršar viš Ķslendska fyrirkomulagiš fyrir bankahrun. Rannsóknarnefndin er žeirrar skošunar aš Ķsland hafi framfylgt tilskipun ESB um innistęšutryggingar.
Žegar bankar féllu höfšu neyšarlög veriš sett til frekari verndar innistęšueigendum og rķkissjóši. Brezk og Hollendsk stjórnvöld įkvįšu einhliša aš greiša śt innistęšutryggingar jafnharšan ķ eigin löndum og gera kröfu į rķkissjóš Ķslands en ekki Tryggingasjóš eša žrotabś Landsbanka. Ķ staš žess aš reyna aš verja hagsmuni rķkissjóšs af krafti skipaši žįverandi fjįrmįlarįšherra, Steingrķmur J. Sigfśsson, samherja ķ pólitķk til forystu sendinefndar sem semja įtti viš Bretland og Holland. Svavar Gestsson var fenginn til aš semja um ólögmętar kröfur upp į mörg hundruš milljarša, lišlega žrišjung žjóšarframleišslu, en hafši enga reynslu eša menntun til starfans. Nišurstašan var stórkostlegt klśšur.
Ķ seinna skiptiš var skipašur erlendur lögfręšingur meš haldbęra reynslu, Lee Buchheit. En sį hafši erfitt verk aš vinna. Mįliš var komiš ķ vondan farveg vegna samninganna sem flokksbróšir Steingrķms hafši įšur gert og Steingrķmur lagt fyrir žing og fengiš lögfesta.
Ef rįšherra skipar vanhęfan mann ótengdan sér aš semja ķ žżšingarmiklu mįli, eru žaš stórkostleg afglöp. Aš śtvega flokksfélaga bitling hjį rķkinu er žjófnašur af almannafé. En Steingrķmur J. Sigfśsson skipaši mann sem var bęši vanhęfur til starfans og einnig samherji til margra įra ķ pólitķk til aš leiša eitt žżšingarmesta millirķkjamįl ķ sögu lżšveldisins, hundruš milljarša voru ķ hśfi. Vinnubrögšin eru ólżsanleg.
Ķ lögum um rįšherraįbyrgš segir skżrt aš krefja megi įbyrgšar rįšherra sem »af įsetningi eša stórkostlegu hiršuleysi [hafi] stofnaš hagsmunum rķkisins ķ fyrirsjįanlega hęttu.« Žaš gerši Steingrķmur J. Sigfśsson žegar hann lagši rķkissjóš aš veši vegna Icesave. Ennfremur segir ķ 91. grein Ķslendskra hegningarlaga:
Ekki veršur annaš séš en aš Svavar Gestsson og Steingrķmur J. Sigfśsson hafi bįšir brotiš žessa grein, Svavar meš frammistöšu sinni ķ samningum viš Breta og Hollendinga og Steingrķmur meš žvķ aš leggja klśšur Svavars fyrir žingiš.
Greinilegt er af žvķ sem opinberlega er vitaš um žetta eina mįl, Icesave, aš Steingrķmur J. Sigfśsson veršskuldar aš vera įkęršur fyrir Landsdóm. Hverju skyldi žį gegna um ašrar embęttisfęrslur hans?
Nżleg skošanakönnun sżnir aš Alžingi Ķslendinga nżtur einskis trausts lengur. Žaš er uppskeran af störfum nśverandi rķkisstjórnar og nokkurra undangenginna stjórna. Einkavinavęšing Landsbanka er gott dęmi, bankinn var afhentur »óreišumönnum« ķ mįlamyndarśtboši, žeir voru lęgstbjóšendur og fengu fjįrmögnun. Afleišingin var Icesave.
Steingrķmur J. Sigfśsson gerši illt ennžį verra og fékk vanhęfan pólitķskan samherja til aš semja um löglausar kröfur erlendra žjóšrķkja vegna Icesave. Kröfur upp į hundruš milljarša vegna skulda sem stofnaš var til af einkabanka sem rekinn var af »óreišumönnum«. Samherji Steingrķms samdi um einhliša uppgjöf rķkissjóšs. Steingrķmur lagši samt ónżtan samning fyrir žingiš. Samningnum var vķsaš til žjóšar og žjóšin hafnaši honum afdrįttarlaust. Stórfé var variš til aš laga samninginn, skįrri śtgįfu var samt lķka hafnaš.
Ef Alžingi vill reyna vinna inn traust og viršingu žjóšar veršur einhvers stašar aš byrja. Augljóst skref er aš draga Steingrķm J. Sigfśsson til įbyrgšar vegna Icesave.
Steingrķmur J. Sigfśsson veršskuldar aš vera įkęršur fyrir Landsdóm vegna Icesave. Hverju skyldi žį gegna um ašrar embęttisfęrslur hans?
|
Utanrķkismįl/alžjóšamįl | Breytt s.d. kl. 14:39 | Slóš | Facebook
13.3.2012 | 17:31
Kanadķski "Himbriminn" er góšur kostur fyrir Ķsland og sannur vorboši
forseti Ķslands | Peningastefnan | forseti Ķslands | |||
forseti Ķslands |
Kanadķski "Himbriminn" er góšur kostur fyrir Ķsland og sannur vorboši
13. marz 2012. Loftur Altice Žorsteinsson. Nś er nóg komiš af hiki og vandręšagangi varšandi nżgjan gjaldmišil fyrir Ķsland. Öllum ętti aš vera oršiš ljóst aš innlimun landsins ķ Evrópusambandiš kemur ekki til įlita og žar meš er upptaka Evrunnar endanlega śr sögunni. Skošanakannanir sķšustu 30 mįnuši hafa stašfest žessa afstöšu landsmanna. Rśmlega 65% landsmanna hafna Evrópusambandinu og einungis kjölturakkar eins og Össur-utanrķkis halda įfram aš boša žann ófögnuš.
Kanadadalur meš mynd af Himbrima.
Žótt fastgengi Krónunnar sé bezta fyrirkomulagiš sem lķtiš hagkerfi į völ į, žį fylgja Dollaravęšingu (upptaka erlends gjaldmišils) margir kostir og žeir eru sérstaklega augljósir ef um er aš ręša Kanadķska Dalinn. Reynslan hefur sżnt aš Kanadķskt hagkerfi hefur mjög įlķka hagsveiflur og hiš Ķslendska. Efnahagur Kanada er ķ góšu jafnvęgi og almennt veršur ekki annaš séš en žar sé skynsamlega haldiš į stjórn efnahagsmįla. Žótt śtflutningur Ķslands fari meira til austurs en vesturs, skiptir žaš nįkvęmlega engu mįli varšandi gjaldmišil. Nęr öll heimsvišskipti (75%) fara hvort sem er fram ķ Bandarķkjadal, en Evran er bara notuš į Evrópuskaganum. Kjölturakkar Evrópusambandsins hafa afhjśpaš heimsku sķna meš žvķ aš fullyrša aš upptaka Kanadķska Himbrimans (Loonie) sé afsal sjįlfstęšis, en upptaka Evru sé sjįlfstęšisyfirlżsing. Allir vita žó aš Evrunni fylgir afnįm sjįlfstęšis og aršrįn aušlinda. Upptaka stöšugs gjaldmišils, eins og Himbrimans, er žvert į móti forsenda fyrir sjįlfstęšu rķki į Ķslandi. Ekki sķšur ber aš horfa til žess aš traustur gjaldmišill er meginstoš fullveldis almennings og efnahagslegs sjįlfstęšis žjóšarinnar.
Heišar Mįr Gušjónsson Silfrinu 04. marz 2012 kl. 48:40 - 65:00
Hagfręšingurinn Alex Jurshevski hefur gert góša grein fyrir mörgum žeim kostum sem fylgja upptöku Kanadadals. Hér er listi yfir nokkur žau atriši sem hann bendir į:
|
Utanrķkismįl/alžjóšamįl | Breytt s.d. kl. 18:23 | Slóš | Facebook
forseti Ķslands | Peningastefnan | forseti Ķslands | |||
forseti Ķslands |
Afsögn Per Christiansen stašfest - frį Icesave-mįlinu hjį EFTA-dómstónum
13. marz 2012. EFTA-dómstóllinn stašfestir, aš Per Christiansen hafi sent inn afsögn frį Icesave-mįlinu. Athygli vekur aš afsögnin er dagsett 21. desember 2011 og henni hefur žvķ veriš haldiš leyndri ķ nęr 3 mįnuši. Er žetta herkęnska ķ boši nżlenduveldanna ? Hér er skeytiš til Samstöšu žjóšar:
>>>---<<<>>>---<<< Per Christiansen lżsir sig vanhęfan aš dęma um Icesave-kröfurnar
07. marz 2012. Žęr fréttir voru aš berast aš Per Christiansen hafi lżst sig vanhęfan aš dęma um Icesave-kröfurnar fyrir EFTA-dómstólnum. Samkvęmt sömu heimilarmönnum hefur Ola Mestad tekiš sęti Christiansen, hvaš Icesave-mįliš varšar. Meš réttu ętti aš vķsa Per Christiansen frį EFTA-dómstólnum fyrir fullt og allt.
>>>---<<<>>>---<<< Vanhęfur dómari - vegna yfirlżsinga um Icesave - situr ķ EFTA-dómstólnum
07. marz 2012.
Loftur Altice Žorsteinsson. Noršmönnum fannst viš hęfi aš skipa ķ EFTA-dómstólinn Per Christiansen, mann sem gefiš hafši yfirlżsingar um algjöra greišsluskyldu Ķslands, į Icesave-kröfum nżlenduveldanna. Ķslendska rķkisstjórnin gerši engar athugasemdir viš aš žessi yfirlżsti andstęšingur Ķslands settist ķ dómarasęti til aš fjalla um žį miklu hagsmuni Ķslands, sem eru undir ķ Icesave-mįlinu. Per Christiansen var skipašur dómari viš EFTA-dómstólinn 13. janśar 2011, en 12. janśar 2010 réttum 12 mįnušum įšur, hafši veriš birt eftir hann ritgerš ķ Aftonposten um Icesave. Žar komst Christiansen aš žeirra heimskulegu nišurstöšu, aš almenningi į Ķslandi beri skylda til aš įbyrgjast Icesave-reikningana. Heimildir herma, aš rķkisstjórn Ķslands hafi fagnaš skipun Christiansen sem dómara viš EFTA-dómstólinn, enda er žaš stašföst fyrirętlan Jóhönnu og Steingrķms, aš Ķsland tapi Icesave-mįlinu fyrir dómstólnum. Til marks um afstöšu rķkisstjórnarinnar mį nefna neitun aš nżta žekkingu žeirra sem barist hafa gegn Icesave-kröfunum frį haustinu 2008. Jafnframt eru sterkar grunsemdir um aš Bretski lögfręšingurinn Tim Ward sé į mįla hjį stjórnvöldum ķ Bretlandi. Eins og rķkisstjórnin, hefur Tim Ward neitaš aš nżta žekktar stašreyndir til varnar Ķslendskum hagsmunum. Ward hefur neitaš aš gefa upplżsingar um fyrri dómsmįl, žar sem hann hefur veriš ķ andstöšu viš stjórnvöld ķ Bretlandi eša Hollandi. Fyrirspurnir til erlendra ašila, styrkja žį skošun aš Ward sé ekki treystandi fyrir hagsmunum Ķslands. Į mešal atriša sem hvorki rķkisstjórnin eša Tim Ward vilja nota til varnar Ķslandi er sś stašreynd aš Landsbankinn var meš fullar (upp-ķ-topp) innistęšu-tryggingar ķ Bretlandi og Hollandi. Fjįrmįlaeftirlitiš ķ Bretlandi (FSA) hefur stašfest žetta skriflega. Raunar liggur žetta fyrir ķ reglum tryggingasjóšsins ķ Bretlandi (FSCS). Bankar sem veitt er ašild aš FSCS eru meš fullar innistęšu-tryggingar hjį sjóšnum, óhįš hvaša išgjald hefur veriš greitt vegna innistęšanna. Hér fyrir nešan er birt greinin eftir Per Christiansen. Hann endurtekur mörg slagorš nżlenduveldanna og kjölturakka Evrópusambandsins. Til dęmis talar hann um »endurgreišslur« til Breta og Hollendinga (Britene vil ha pengene sine tilbake), žótt engar forsendur séu fyrir slķkum kröfum. Hann talar um »spilareglur EES« (ikke fųlger spillereglene for det indre marked), sem hlżtur aš merkja aš Ķsland skuli lįta rķkin ķ ESB kśga sig, hvaš sem lķšur samningnum um Evrópska efnahagssvęšiš. Žaš sem er žó verst ķ mįlflutningi Christiansen er aš hann afhjśpar sig fylgjandi höfšingjaveldi (žingręši) og gefur žar meš yfirlżsingu um andstöšu sķna viš lżšveldi - stjórnarform Ķslands. Hann lętur frį sér fara fullyršingu sem er bęši röng og ögrandi viš žaš lżšręšisform sem Ķslendingar hafa kosiš sér (I praksis er demokratiet representativt, selv om folkeavstemninger kan ha en plass i styringssystemet.) Meš mįlflutningi sķnum sannar Christiansen aš Ķsland į ekkert erindi ķ Evrópska efnahagssvęšinu, enda mun žaš verša öllum ljóst žegar EFTA-dómstóllinn hefur fellt śrskurš um Icesave-kröfurnar, nżlenduveldunum ķ vil.
>>>---<<<>>>---<<< Hvem skal dekke tapet ? Fyrst birt ķ Aftenposten 12. janśar 2010. Per Christiansen. Island, Icesave og EU. Den islandske president har nektet å undertegne et lovvedtak i Alltinget. Det er ikke ofte at et statsoverhode i et parlamentarisk demokrati hindrer gjennomfųring av et lovlig fattet vedtak i nasjonalforsamlingen. Etter den islandske grunnlov skal lovvedtaket i et slikt tilfelle stadfestes ved folkeavstemning. Ellers faller det bort. Icesave er en virksomhet som Landsbanki drev bl.a. i Storbritannia. Bankens virksomhet der var regulert etter EŲS-reglene som en bankfilial, underlagt islandsk banktilsyn og med en islandsk innskuddsgaranti på 20 000 euro for kundene, også de britiske.
Garantiordninger. Da Landsbanki kollapset ble det på islandsk side pekt på at garanti-ordningen var utilstrekkelig for å dekke tapene. Britiske myndigheter fant dette utilfredsstillende og dekket innskuddene selv. Penger utbetalt innenfor garantirammen krever Storbritannia tilbake fra Island. En parallell sak, med noe mindre belųp, foreligger overfor Nederland.
Forhandlinger om en ordning har skjedd I flere etapper. Den lov som blir gjenstand for folkeavstemning var et kompromiss som tilfredsstilte Storbritannia. Avtalen går ut på at utbetalingene innenfor garantibelųpet omgjųres til et lån fra den britiske stat til den islandske garantiordning. Tilbakebetalingen er garantert av den islandske stat. Statens samlede ansvar fordelt pr. innbygger kan tilsvare ca. 100 000 norske kroner, gitt at ingen verdier realiseres fra Landsbankis konkursbo. Dette er imidlertid en urealistisk forutsetning. Etter visse beregninger kan kontantverdien utgjųre rundt 30 000 norske kroner.
Folkeavstemning. Presidenten, som ved sin sanksjonsnektelse har bevirket folke-avstemningen, ber om forståelse for demokratiets virkemåte. Dette minner imidlertid mest om uttalelsen fra statsråden om folket I TV-serien «Javel, statsråd» «I am their leader. I must follow them!». I praksis er demokratiet representativt, selv om folkeavstemninger kan ha en plass i styringssystemet. Å få et flertall for ųkte skatter i en folkeavstemning, stiller imidlertid svęrt store krav til velgernes situasjonsforståelse og sinnsro. Så langt kan stemningen i Island tyde på at det blir et nei. Det kan ikke overraske noen om dette blir resultatet.
Internasjonale kreditter. Det er hevdet fra regjeringen at Island ikke motsetter seg at gjelden tilbakebetales: Det er vilkårene som ikke var akseptable for presidenten, uten en folkeavstemning. Men faller lovvedtaket bort etter en folkeavstemning, kan vel ikke en tilbakebetaling som Storbritannia ikke godtar vęre tjenlig? I så fall må en nok forutsette at en lųsning måtte sųkes ved nye forhandlinger, eller en rettsavgjųrelse. Dette vil ta ytterligere tid. Det er uklart om internasjonale kreditter fra de nordiske land og Pengefondet fortsatt vil vęre tilgjengelige så lenge en avklaring ikke foreligger.
EU-sųknad. Det er vanskelig å se at Islands EU-sųknad kan komme til realitets-behandling fųr Storbritannia (og Nederland) sier seg fornųyd med en Icesave-ordning. Hver enkelt medlemsstat kan i Rådet forhindre at medlemskapsforhandlinger åpnes. Britene vil ha pengene sine tilbake det dreier seg om et stort belųp. Men det må ellers vęre vanskelig å godta både for EU-kommisjonen og Storbritannia/Nederland forhandlinger med en sųkerstat som ikke fųlger spillereglene for det indre marked. Island er en EŲS-stat. Garantiordningen for innskudd er en EŲS-sak. Det er en rimelig forutsetning for EU-medlemskap at EU-retten respekteres lojalt.
Det kan vęre uenighet om det rettslige innhold av innskuddsgarantien. Det er imidlertid vanskelig å se at en garantiordning, som ikke faktisk dekker de innskudd som er omfattet, kan tilfredsstille kravene etter ordningen. Hvorfor har man garantiordningen da? Rimelighet kan imidlertid tale for en viss ansvarsdeling i saken (kundene fikk gode innskuddsvilkår, britiske banktilsynsmyndigheter kunne vęrt mer aktive mv.).
Rimelighetshensyn kan komme inn i en forhandlet lųsning, men krever at Island mųter velvilje hos motparten. At Island for Storbritannia er en liten nabostat, er neppe i seg selv nok. Island har store naturrikdommer og er mer velstående enn Storbritannia pr. innbygger. Briter og islendinger har dessuten hatt direkte konflikter tidligere. Torskekrigene om fiskeressursene utenfor Island medfųrte ųkonomisk tap og liten ęre for Storbritannia. Dette er neppe helt glemt i London?
Islandske beslutninger. Det har oppstått et ųkonomisk tap som fųlge av Icesave-systemet. Dette tapet er i hovedsak forårsaket av islandske beslutninger, dels fra bankene og dels fra myndighetene. Det er uklart hvorstort tapet endelig vil bli, men tapet må uansett dekkes av noen. Hvis man mener at den islandske stat ikke skal dekke tapet, bųr en samtidig svare på spųrsmålet om hvem som da skal dekke det. Det vil vęre vanskelig for andre å forstå et nei-resultat, dersom dette ikke klargjųres ved folkeavstemningen. >>>---<<<>>>---<<<
|
12.3.2012 | 01:05
Alex Jurshevski: Canada and Iceland - like Brothers and Sisters
forseti Ķslands | Peningastefnan | forseti Ķslands | |||
forseti Ķslands |
Alex Jurshevski. The recent discussions of the possible adoption of the Canadian Dollar by Iceland as a domestic unit of account and medium of exchange seem to have shot out of nowhere like a bolt from the blue. In fact, this opportunity was born of the financial crisis some four years ago and has been akin to a stew pot at the back of the stove quietly burbling away until the meal is good and ready. The writer has some knowledge of this as he had been discussing the adoption of loonie (peningur nefndur eftir fuglinum loon = himbrimi = gavia immer) with a variety of Government officials more than two years ago. This was around about the same time that Iceland was in the midst of the Icesave referendum and being harangued by various international agencies into accepting bailout monies that it did not need, along with other financial measures that should not have and did not adopt. Last week Canadas Ambassador to Iceland cancelled a scheduled press conference where it was expected that he would lay out the benefits of a monetary concordat with Canada in detail. Why? Well, because the arrangement probably makes too much sense and would provide too many benefits both political and economic to both Canada and Iceland. An assortment of vested interests, largely the same ones that were bludgeoning Iceland several years ago did not approve, and their lobbying against rationality appears to have gone into overdrive when it became readily apparent that this idea was getting some legs.
The history between Iceland and Canada stretches back well over a hundred years. Outbound emigration of Icelanders to Canada began in earnest following famines and the collapse of a set of flawed monetary arrangements within Denmark beginning in the 1870s. Today there are sizable Icelandic communities in Canada. Gimli, Manitoba is in fact home to largest Icelandic community outside of Iceland outside of the main island of Iceland. At the University of Manitoba students can learn the Icelandic language and literature. Each year the Icelandic Festival draws tens of thousands of people to Gimli including prominent politicians. This modern history of Iceland and Canada also includes a number of similarities: A keen devotion to democracy and fairness. Tolerance and respect for others. A respect for the rule of law. An affinity with nature and awareness of its frequent cruelties and the consequential need to prepare for bad times in good times and to prepare for changing weather and seasons. A sense of neighborliness accompanied by national pride, and a steely resolve to defend ones interests. Emphasis on education and personal growth. A devotion to outdoor pursuits no matter what the temperature is. In this latter regard it is little known, but the first Olympic Hockey Gold Medal ever was won by Canada in 1920 with a team from Manitoba named the Winnipeg Falcons. Most of the players were Icelandic Immigrants some had even fought for Canada in the First World War before achieving sports immortality in the Olympic Games.
So the bonds run deep. But why does this matter and why adopt a different currency? This matters because Iceland knows that it must take some important steps to establish financial risk management firewalls that will protect against a repeat of the last debacle and to also pave the way for stable, predictable growth. Not in the least this is also because Iceland now has a substantial debt burden which must be responsibly managed. Iceland has never had a large debt burden and therefore this issue is very important. In the case of Iceland the costs and benefits of an altered currency arrangement are clear. In the first instance the Canadian Dollar is tied to an economy that is much larger and more stable than Icelands yet its composition is broadly similar. Therefore the ability of Icelandic consumers, businesses and Governments to plan their activities would be greatly enhanced. There is zero downside to this policy except that it would foreclose the possibility of adopting the Euro, an alternative that certain others have been touting. As we said two years ago to the Government: Why would you want to join a club where they beat you up at the door and rob you as the price of admission? Now we understand that 65% or more of Icelanders agree with us. Moreover, the Eurozone is the grip of an intractable crisis that is being mis-managed and before it is over will make it seem like what happened in Iceland since 2008 like a walk in the park. In reaction to these policy failures, Europe is fast becoming more and more undemocratic, technocratic and desperate in its efforts to cling on to the last vestiges of a failed project. (This sad opera is playing out exactly as we said it would when Recovery Partners spoke to the Government and political parties in 2010.) For these reasons, an agency like the IMF, for example, should be in favor of the adoption by Iceland of the Canadian Dollar because it would help stabilize the Icelandic economy and provide a strong bulwark against the possible recurrence of any future financial crisis similar to the last one. And apart from this, there are many other benefits that adopting the Canadian Dollar would bring, including :
Iceland does not need anyones permission to adopt another currency, but it would be a boon if this were done in cooperation with Canada. Lets Talk.
|
Utanrķkismįl/alžjóšamįl | Breytt 13.3.2012 kl. 13:53 | Slóš | Facebook
11.3.2012 | 17:54
Óttašist enginn gengishrun Krónunnar - ef til fjįrmįlakreppu kęmi ?
forseti Ķslands | Peningastefnan | forseti Ķslands | |||
forseti Ķslands |
Óttašist enginn gengishrun Krónunnar - ef til fjįrmįlakreppu kęmi ?
11. marz 2012. Loftur Altice Žorsteinsson.
Žaš hefur sjįlfsagt vakiš athygli margra, aš ķ umręšu um višbśnaš viš fjįrmįlkreppu, viršist enginn valdamašur hafa óttast gengishrun Krónunnar. Mįtti ekki vera augljóst aš viš gengishrun myndi veršbólga fara į flug, verštryggšar skuldir heimila og fyrirtękja hękka og tekjur almennings lękka ? Žetta er nįkvęmlega žaš sem skeši ķ Hruninu, en umfangsmiklar višlagaęfingar viršast hafa horft fram hjį žessum megin vanda.
Nśna tyggur hver valdamašurinn eftir öšrum, aš EKKERT hafi verš hęgt aš gera ķ mörg įr fyrir Hruniš. Žeir sem įkęra Geir H. Haarde og rķkisstjórn hans fyrir vķtavert ašgeršaleysi, viršast ekki heldur hafa vit į aš nefna gengisstöšugleikann til sögunnar, sem megin vandamįl. Getur veriš aš megin višfangsefni peningastefnunnar (monetary policy) hafi veriš aš fęra fjįrmuni frį almenningi og til hinna śtvöldu ? Žį blasir lķka viš hvers vegna enginn ķ Kerfinu hafši įhyggjur af gengishruni og hvers vegna allar višlagaęfingarnar snérust um ašra žętti.
Rannsóknarnefnd Alžingis fjallaši vissulega um peningastefnuna ķ rannsóknarskżrslu sinni. Hins vegar virist nefndin ekki hafa haft žekkingu til aš meta hvaš gęti talist hentug peningastefna fyrir lķtiš hagkerfi, eins og žaš Ķslendska. Ķ rannsóknarskżrslunni er sögulegt yfirlit, sem gerir grein fyrir ašdraganda og įstęšum žess aš hiš ógęfulega veršbólgumarkmiš var tekiš upp: 4.5.1 Framkvęmd peningastefnunnar veršbólgumarkmiš.
Žarna skortir skilning į, aš peningastefnur eru ķ raun einungis tvęr: fastgengi eša flotgengi. Ekki dugar aš Sešlabankinn gefi yfirlżsingu um aš gengiš sé fast, heldur veršur festan aš vera žannig frįgengin, aš einmitt Sešlabankinn geti ekki į einni nóttu įkvešiš nżtt gengi. Til aš nį alvöru festu į genginu eru tvęr leišir: aš taka upp erlandan gjaldmišil, eša festa Ķslendskan gjaldmišil viš eina eša fleirri erlendar myntir meš myntrįši. Allt tķmabiliš sem rannsóknarnefndin fjallar um hér aš framan, žaš er aš segja 1983 2008, var gengiš raunverulega fljótandi. Žegar horft er yfir tķmabiliš er eini greinanlegi munur sį aš fall-ferill Krónunnar var annaš hvort samfelldur eša ķ stökkum. Aušvitaš sjį allir aš gengisflot er ekki hentugt fyrir lķtil hagkerfi, žvķ aš allar gengisbreytingar berast samstundis inn ķ hagkerfiš og valda veršbólgu og annari óįran. Žaš er stašreynd aš Ķsland sker sig śr, ķ hópi smįrra en velmegandi hagkerfa. Er ekki kominn tķmi til aš Ķsland taki upp peningastefnu sem hentar landinu ?
|
10.3.2012 | 18:09
Var ekkert hęgt aš gera til bjargar - ķ ašdraganda efnahagshrunsins ?
forseti Ķslands | Peningastefnan | forseti Ķslands | |||
forseti Ķslands |
Var ekkert hęgt aš gera til bjargar - ķ ašdraganda efnahagshrunsins ?
10. marz 2012. Loftur Altice Žorsteinsson.
Landsmenn hafa mįnušum saman mįtt hlusta į žann falska söng aš ekkert hafi veriš hęgt aš gera til bjargar efnahag Ķslands ķ ašdraganda efnahagshrunsins. Žvķ er haldiš fram meš »blįkaldri rósemi« sem aš sögn byggir į »ķsköldu mati« aš sķšustu žrjś įrin fyrir Hrun, hafi stjórnvöld EKKERT getaš gert til aš hindra hrun hagkerfisins. Landsmenn setur hljóša yfir svona hagspeki og spyrja hvort ekki hefši žį veriš hęgt aš spara einhvern launakostnaš žessa 36 mįnuši, fyrst rįšmenn gįtu EKKERT gert.
Žeir sem hafa gefiš sér tķma til aš lķta upp frį daglegum önnum, hafa ekki lagt mikinn trśnaš į fullyršingar žessara »EKKI HĘGT« manna. Fyrst mögulegt var aš halda greišslukerfum landsins gangandi įn nokkurs fyrirvara, var žaš žį ekki mögulegt meš žriggja mįnaša undirbśningi ? Meš žriggja mįnaša undirbśningi var einnig hęgt aš taka upp fastgengi og hindra fall Krónunnar og žar meš koma ķ veg fyrir óšaveršbólgu og eignabruna, sem fylgdi ķ kjölfar gengisfallsins.
Straks įriš 2004 var innherjum ķ fjįrmįlaheiminum ljóst aš stórkostleg hętta var į bankahruni. Ķ febrśar 2006 var stofnašur samrįšshópur um fjįrmįlastöšugleika og višbśnaš viš efnahagserfišleikum. Žį höfšu menn ķ heil tvö įr séš ķ hvaš stefndi og stofnun samrįšshópsins voru rétt og ešlileg višbrögš. Samrįšshópurinn gaf fyrirheit, sem žvķ mišur uršu aldreigi annaš en fyrirheit. Alla formfestu viršist hafa vantaš ķ störf hópsins og afraksturinn lķklega ekki veriš annar en Neyšarlögin sem sett voru til aš gęta hagsmuna Breta og Hollendinga. Stofnun rķkisbanka hefši leyst vanda greišslumišlunar. Getur veriš aš stjórnvöld hafi ekki kannaš möguleika į stofnun rķkisbanka sem hefši haldiš uppi lįgmarks žjónustu, ef žrķbura-bankinn hryndi ? Hvers vegna voru stofnašir žrķr rķkisbankar eftir Hrun, žegar einn banki hefši veriš nóg ? Hvers vegna voru tveir žessara banka gefnir kröfuhöfum gömlu bankanna og žar meš fórnaš möguleikum til skulda-afskrifta fyrir heimilin ? Žessi gjöf til kröfuhafanna hefur nś žegar kostaš rķkissjóš 500 milljarša Króna og sś upphęš veks hröšum skrefum.
Straks og stjórnvöld greindu hęttuna af hruni bankakerfisins, var sjįlfsagt aš stofna einn rķkisbanka sem starfaši įn tengsla viš žrķbura-bankann. Žetta var einnig ešlilegt aš gera eftir hruniš og meš heimild Neyšarlaganna. Sama į jafnvel viš į įrinu 2012, žvķ aš engin įstęša er til aš hlaša undir hina erlendu kröfuhafa, sem voru ķ vitorši meš innlendum bankaręningjum. Fastgengi undir stjórn myntrįšs hefši hindraš gengisfall Krónunnar. Fyrir utan naušsyn žess aš tryggja greišslumišlun var mikilvęgt aš halda föstu gengi Krónunnar og hindra žannig veršbólgu, eignabruna og kaupmįttarrżrnun. Fastgengi var aušvelt aš taka upp, undir stjórn myntrįšs og er aušvitaš ennžį. Žeim lygum hefur veriš haldiš fram aš slķkt kosti mikiš (200 milljarša Króna) og aš langan tķma taki aš koma į fót myntrįši. Sannleikurinn er sį aš varasjóšur myntrįšs žarf ekki aš vera meiri en 40 milljaršar Króna og hann veršur allur ķ vinnu og skilar myntgróša (seigniorage). Ekki tekur meira en žrjį mįnuši aš undirbśa rekstur myntrįšs, sem til dęmis gęti byrjaš aš nota Kanadadollar, žar til nżr innlendur gjaldmišill hefši veriš prentašur.
Ķ staš žess aš ašgeršir til varnar Hruninu eru sagšar hafa žurft 36 mįnaša fyrirvara, er sannleikurinn sį aš naušsynlegar ašgeršir hefšu einungis tekiš žrjį mįnuši. Margt annaš var einnig hęgt aš gera til aš draga śr hęttu į efnahagshruni og til dęmis var hęgt aš minnka efnahagsreikning bankanna meš bindiskyldu og hęrra eiginfjįrhlutfalli. Hins vegar féllu bankarnir ekki vegna stęršarinnar, heldur vegna žess aš žeir voru blöšrur, fullar af fślu gasi.
Žaš sem veršur aš teljast furšulegast viš stöšuna ķ dag er aš leikendurnir fullyrša aš EKKERT hefši veriš hęgt aš gera. Žaš hlżtur žį aš vera heimssöguleg uppgötvun, žvķ aš bankahrun er nęr daglegur atburšur. Bękur um svona atburši myndu fylla bęši Sešlabankann og Fjįrmįleftirlitiš. Ekki žarf einu sinni hagfręšimenntun til aš sjį aš žessar fullyršingar eru rangar. Er hęgt aš draga ašrar įlyktanir, en aš stjórnvöld hafi sofiš į veršinum og sżnt af sér refsivert framtaksleysi ?
<><<>><<<>>><<>><> Samkomulag forsętisrįšuneytis, fjįrmįlarįšuneytis, višskiptarįšuneytis, Fjįrmįlaeftirlitsins og Sešlabanka Ķslands um samrįš varšandi fjįrmįlastöšugleika og višbśnaš.
Tilgangur. Frį stofnun Fjįrmįlaeftirlitsins ķ įrsbyrjun 1999 hafa žaš og Sešlabanki Ķslands įtt nįiš samstarf um višfangsefni sem varša fjįrmįlastöšugleika, ž.m.t. um višbśnaš viš hugsanlegum įföllum ķ fjįrmįlakerfinu. Undanfarin tvö įr (frį 15. janśar 2004) hefur einnig įtt sér staš óformlegt samrįš forsętisrįšuneytisins, fjįrmįlarįšuneytisins, višskiptarįšuneytisins, Fjįrmįlaeftirlitsins og Sešlabankans um sama efni. Tilgangur žessa samkomulags er aš formbinda samrįš ašila į žessu sviši. Meš žvķ er leitast viš aš skerpa hlutverkaskiptingu, hindra tvķverknaš og auka gegnsęi. Samkomulagiš takmarkar ekki svigrśm hvers um sig til sjįlfstęšra įkvaršana um ašgeršir śt frį hlutverki og įbyrgš sinni.Samrįšshópur. Góš almenn umgjörš ķ lögum, reglum og eftirliti meš starfsemi fjįrmįlafyrirtękja og markaša er grundvallarforsenda fjįrmįlastöšugleika og traust og skilvirkt fjįrmįlakerfi er mikilvęg forsenda fyrir vexti og velferš žjóšarbśsins. Ašilar samkomulagsins stušla saman aš žvķ aš žessar forsendur séu til stašar į grundvelli lögbundinna hlutverka og verkefna sinna. Žį leitast žeir viš aš samhęfa višbrögš sķn viš hugsanlegu fjįrmįlaįfalli. Vettvangur samrįšsins er samrįšshópur fulltrśa forsętisrįšuneytis, fjįrmįlarįšuneytis, višskiptarįšuneytis, Fjįrmįlaeftirlits og Sešlabanka Ķslands. Samrįšshópurinn hittist eigi sjaldnar en tvisvar į įri. Hann skal žó kallašur saman um leiš og forstjóri Fjįrmįlaeftirlitsins og/eša bankastjórn Sešlabankans leggja til aš svo verši gert vegna atvika sem varša stöšu fjįrmįlafyrirtękja eša markaša. Fulltrśi forsętisrįšuneytis stżrir starfi hópsins. Viš undirbśning kynninga og ķ umręšum er gętt žeirrar žagnarskyldu sem hver ašili er bundinn. Į fundum sķnum fjallar samrįšshópurinn m.a. um: Stöšu og horfur į fjįrmįlamörkušum Meirihįttar breytingar į lögum, reglum og starfshįttum er varša fjįrmįlamarkašinn Įlitamįl ķ alžjóšlegu samstarfi, sérstaklega innan EES. Višbśnašur og verklag. Samrįšshópurinn er vettvangur upplżsinga- og skošanaskipta. Hann er rįšgefandi og tekur ekki įkvaršanir um ašgeršir. Samrįšshópurinn śtbżr og heldur viš lista yfir helstu tengiliši. Hann getur stašiš aš og tekiš žįtt ķ višlagaęfingum eins og žeim sem hafa fariš fram ķ samvinnu Fjįrmįlaeftirlitsins og Sešlabanka Ķslands. Skapist žęr ašstęšur aš fjįrmįlakerfinu sé talin hętta bśin vegna įfalls ķ fjįrmįlafyrirtęki eša į markaši skal efnt til umfjöllunar ķ samrįšshópnum įn tafar. Višbrögš viš slķkum vanda eru hįš ašstęšum hverju sinni en grundvallaratriši er aš eigendur og stjórnendur fjįrmįlafyrirtękja sem og markašsašilar leysi vanda sinn sjįlfir. Endurskošun samkomulagsins. Samkomulagiš skal endurskošaš žegar einhver ašila žess óskar žess. Nįnara samstarf Fjįrmįlaeftirlitsins og Sešlabanka Ķslands. Fjįrmįlaeftirlitiš og Sešlabankinn fylgjast grannt meš og leitast viš aš stušla aš heilbrigši ķslensks fjįrmįlakerfis, hvor stofnunin meš sķnum hętti ķ samręmi viš hlutverk sitt. Um samstarf žeirra gildir opinber samningur, fyrst geršur 1999 en nś frį 2003, žar sem mešal tilgreindra markmiša er aš tryggja samręmd višbrögš viš hugsanlegri kerfisįhęttu į fjįrmįlamarkaši. 21. febrśar 2006 Halldór Įsgrķmsson Valgeršur Sverrisdóttir Įrni M. Mathiesen Davķš Oddsson Eirķkur Gušnason Jónas Fr. Jónsson
______________________________________________________________________________________________ |
Utanrķkismįl/alžjóšamįl | Breytt 11.3.2012 kl. 17:58 | Slóš | Facebook
9.3.2012 | 13:53
Samnorręna višlagaęfingin 20. – 25. september 2007
forseti Ķslands | Peningastefnan | forseti Ķslands | |||
forseti Ķslands |
Samnorręna višlagaęfingin 20. - 25. september 2007.
09. marz 2012. Loftur Altice Žorsteinsson. Eitt žeirra atriša sem Rannsóknarnefnd Alžingis horfši sérstaklega til, voru višlagaęfingar žęr sem um allan heim eru snar žįttur ķ eftirliti meš įstandi fjįrmįlakerfa. Um žetta getur aš lesa ķ 19. kafla rannsóknarskżrslunnar: Ašgeršir og višbrögš Ķslendskra stjórnvalda į įrunum 2007-2008 vegna hęttu į fjįrlagaįfalli. Višlagaęfingar hérlendis voru venjulega geršar įn erlendrar žįtttöku, en 20. 25. setember 2007 var gerš samnorręn višlagaęfing og fengu Eystrasaltsrķkin einnig aš vera meš. Aš hluta til var žetta innbyršis keppni žeirra sem höfšu meš höndum eftirlit meš fjįrmįlakerfum. Ķslendingar ętlušu aš sżna fram į styrk hins Ķslendska banka-undurs ! Styrkurinn var aušvitaš enginn, žvķ aš bankarnir voru blašra sem beiš žess eins aš verša sprengd. Hins vegar kom į óvart, aš vanhęfni stjórnkerfisins var fullkomin. Žegar hin samnorręna višlagaęfing leiddi ķ ljós aš bankarnir voru fullir af gasi, var henni samstundis hętt ! Įbyrgš į getulausum eftirlitsstofnunum - Sešlabankanum og Fjįrmįleftirlitinu - bįru Forsętisrįšherra og Višskiptarįšherra. Žegar Forsętisrįšherra hefur veriš dęmdur sekur af Landsdómi, munu menn žvķ spyrja: hvar er Višskiptarįšherrann?Vanhęfnin kemur vel fram ķ umsögnum sumra žįttakenda ķ višlagaęfingunni. Ęfingunni var slitiš ķ hįlfleik, af Ingimundi Frišrikssyni sešlabankastjóra og Baldri Gušlaugssyni rįšuneytisstjóra ķ Fjįrmįlarįšuneytinu. Um žetta sagši Rśnar Gušmundsson svišsstjóri vįtryggingasvišs Fjįrmįleftirlitsins: » žaš hefši veriš skašlegt og Ķslendingum til įlitshnekkis aš leika ekki žessa norręnu ęfingu til enda og taka hina pólitķsku įkvöršun um hvort koma ętti Kaupžingi til ašstošar.« Į žessum tķma var vitaš aš bankarnir höfšu nęrstum hruniš ķ įrsbyrjun 2006. Getur veriš aš menn telji žaš vera mįlsvörn aš hafa ekkert vitaš um žau vandamįl sem žeim var fališ aš leysa ? Geir »hafši vitneskju um« višlagaęfinguna og Björgvin »rįmaši ķ aš hafa heyrt af« henni. Įrni viršist žó hafa fylgst meš framvindu mįlsins. >>>---<<<>>>---<<< Samnorręna višlagaęfingin 20. 25. september 2007Undanfarin įr hafa Sešlabanki Ķslands og Fjįrmįlaeftirlitiš haldiš višlagaęfingar žar sem ęfš hafa veriš višbrögš stjórnvalda viš svišsettu fjįrmįlaįfalli. Ęfingarnar hafa m.a. reynt į upplżsingaflęši milli stjórnvalda įsamt žvķ aš samhęfa vinnu og įkvaršanir ķ mikilli tķmažröng. Mešal annars er fjallaš um žessar ęfingar ķ Fjįrmįlastöšugleika 2008. Žar kemur fram aš Sešlabankinn og Fjįrmįlaeftirlitiš hafi gengist fyrir slķkum ęfingum įrin 2004 og 2006. Žį hafi stofnanirnar įsamt fjįrmįlarįšuneytinu tekiš žįtt ķ samnorręnni višlagaęfingu sem haldin hafi veriš dagana 20.25. september 2007. Einnig hafi stjórnvöld frį hinum Noršurlöndunum įsamt sešlabönkum Eystrasaltsrķkjanna tekiš žįtt ķ ęfingunni. Ęfinguna hafi undirbśiš Andrew Gracie, sérfręšingur ķ fjįrmįlastöšugleika og fyrrverandi starfsmašur Sešlabanka Bretlands. Ęfingin hafi stašiš yfir ķ žrjį daga og lokiš meš uppgjörsfundi sem haldinn hafi veriš strax ķ kjölfariš ķ Stokkhólmi en žar hafi veriš fariš yfir višbrögš manna og hvaša lęrdóm mętti draga af žeim. Meš töluveršri einföldun mį segja aš ķslendska verkefniš ķ norręnu ęfingunni hafi byggst į žvķ aš greišslufall hefši oršiš hjį mjög stórum višskiptavini Kaupžings sem hefši oršiš til žess aš eigiš fé bankans minnkaši ķ rétt rśmlega 8%. Ķ framhaldinu hefšu markašsašstęšur versnaš sem leitt hefši til lękkunar į lįnshęfismati bankans en žaš hefši sķšan valdiš erfišri lausafjįrstöšu hans. Samkvęmt atvikalżsingu ęfingarinnar fór svo aš bankinn uppfyllti ekki lįgmarksskilyrši laga um eigiš fé og fjįrmįlarįšuneytiš žurfti aš taka įkvöršun um hvort rķkiš ętti aš koma til ašstošar. Ķ skżrslu um ęfinguna er eftirfarandi skrįš um višbrögš ķslendskra stjórnvalda:
Ķ skżrslu Ingimundar Frišrikssonar, sešlabankastjóra, fyrir rannsóknarnefnd Alžingis kom fram aš fariš hefši veriš ķ gegnum stöšuna į žessum tķma og hefši žaš veriš mat Fjįrmįlaeftirlitsins aš eiginfjįrhlutfalliš žyrfti aš verša 12% og žar meš hefši legiš fyrir hvaša fjįrhęš žyrfti til svo endurreisa mętti bankann. Um hefši veriš aš ręša mjög hįar fjįrhęšir, ž.e. um 100 til 230 milljarša króna samstundis og 400 milljarša til višbótar til žess aš koma bankanum į réttan kjöl. Hefši žaš veriš nišurstaša fjįrmįlarįšuneytisins og Sešlabanka Ķslands aš lįta žar viš sitja en žį hefši allt veriš undirbśiš fyrir lokaįkvöršunina. Ķ skżrslu Baldurs Gušlaugssonar, rįšuneytisstjóra fjįrmįlarįšuneytisins, fyrir rannsóknarnefnd Alžingis kom fram aš žótt ęfingin hefši veriš unnin ķ trśnaši hefšu menn óttast aš ef įkvöršun yrši tekin myndu upplżsingar um višbrögš rķkisins leka śt. Ef sagt hefši veriš nei hefši žaš getaš skapaš ólgu og ef sagt hefši veriš jį hefši žaš getaš bśiš til freistnivanda (e. moral hazard) fyrir bankana žar sem žį hefši veriš bśiš aš undirstrika aš rķkiš ętlaši aš standa viš bakiš į žeim. Af žeim sökum hefšu menn tališ rétt aš taka enga įkvöršun. Baldur įréttaši aš hann teldi aš žessi ęfing hefši ekki haft neina hernašarlega žżšingu fyrir raunverulega greiningu manna žar sem ekkert nżtt hefši komiš fram. Į žessum tķmapunkti hefšu menn vitaš aš bankarnir voru oršnir stórir og ef žaš ętti aš ašstoša žį žyrfti til hįar fjįrhęšir. Ķ skżrslu Tryggva Pįlssonar, framkvęmdastjóra fjįrmįlasvišs Sešlabankans, kom fram žaš mat aš ęfingin hefši veriš afar gagnleg. Ašspuršur sagši hann aš hin norręnu rķkin hefšu hegšaš sér eins į ęfingunni og žau hefšu sķšar gert žegar haršnaši į dalnum į alžjóšlegum fjįrmįlamörkušum tęplega įri sķšar. Tryggvi sagši einnig:
Jónas Fr. var kannski ekki sömu skošunar og ég žurfti aš eiga samtöl viš Andrew Gracie sem spurši:
Viš įttum aš tala allt į ensku til aš allt vęri augljóst, žetta var ašeins oršaš į ķslendsku, žegar menn fóru į milli og žessi tregša til žess aš sżna į spilin kom upp. Žeir tala sem sagt saman Ingimundur og Baldur um kvöldiš og įkveša aš hafa žetta meš žessum hętti og žess vegna var skilaš aušu um hvaš stjórnvöld hefšu gert. Tryggvi sagši aš sér hefši veriš ljóst aš forstjóri og starfsmenn Fjįrmįlaeftirlitsins hefšu ekki veriš įnęgšir meš aš ęfingin hefši ekki veriš leikin til enda. Ķ skżrslu Jónasar Fr. Jónssonar, forstjóra Fjįrmįlaeftirlitsins, fyrir rannsóknarnefnd Alžingis kom fram aš hann hefši tališ žaš vera mistök aš klįra ekki ęfinguna. Žegar horft vęri til baka teldi hann žaš hafa veriš mjög slęmt žvķ aš žegar vandinn jókst haustiš 2008 hefšu menn ekki heldur veriš til ķ aš klįra aš taka įkvaršanir. Hefši žvķ veriš įgętt ef menn hefšu veriš bśnir aš ęfa einu sinni aš taka įkvöršun ķ svona leik. Ķ skżrslu Rśnars Gušmundssonar, svišsstjóra vįtryggingasvišs Fjįrmįlaeftirlitsins, kom fram aš ęfingin hefši veriš afar gagnleg og aš žaš hefši veriš skašlegt og Ķslendingum til įlitshnekkis aš leika ekki žessa norręnu ęfingu til enda og taka hina pólitķsku įkvöršun um hvort koma ętti Kaupžingi til ašstošar. Ķ skżrslu Sylvķu Kristķnar Ólafsdóttur, forstöšumanns višbśnašarsvišs Sešlabanka Ķslands, fyrir rannsóknarnefnd Alžingis kom fram aš žaš hefši lekiš til fjölmišla aš višbśnašaręfing stęši yfir hjį Sešlabanka Ķslands og Fjįrmįlaeftirlitinu. Um žetta sagši Sylvķa: "Jį, žetta kom į Rįs 2 eša ķ śtvarpsfréttum. Ég man aš Davķš kom nišur og sagši aš žetta hefši veriš, aš žetta hefši lekiš śt og žį svona, af žvķ aš ķ ęfingunni žį eru lķka notuš sko nöfn bankanna, žś veist Kaupžing, Glitnir og Nordea og allt. Og žaš var, lekinn var frį Ķslandi, žetta var ķ öllum žessum löndum og žaš var svona... Žį kom svolķtill titringur ķ mannskapinn man ég og žį var fariš, jį, žį var fariš ķ jį, žį var fariš aš nota gsm-sķmana, ég man aš žaš var hringt ķ forsętisrįšuneytiš, fjįrmįlarįšuneytiš, bara: "Eigum viš ekki, heyršu eigum viš ekki bara aš hętta žessu nśna? Eigum viš nokkuš aš taka įkvöršun innan kerfisins, žar sem aš er tekiš upp, heldur frekar ręša žetta seinna", hvaš ętti aš gera. [...] Žaš var bara, viš sįtum žarna öll og Ingimundur įkvaš bara aš: "Jį, viš stoppum bara hér." Hann kallar žaš bara śt ķ kerfiš. Žannig aš viš erum bśin aš lęra žaš sem viš žurfum aš lęra af žessari ęfingu, [...] žaš var svona žannig póll, fannst mér, tekinn ķ žetta." Ķ skżrslu Įrna M. Mathiesen, fjįrmįlarįšherra, fyrir rannsóknarnefnd Alžingis kom fram aš honum hefši veriš kunnugt um višlagaęfinguna og hvernig henni hefši lyktaš. Ķ skżrslu Geirs H. Haarde, forsętisrįšherra, kom fram aš hann hefši haft vitneskju um višlagaęfinguna en ekki hvernig henni lyktaši. Ķ skżrslu Björgvins G. Siguršssonar, višskiptarįšherra, kom fram aš hann rįmaši ķ aš hafa heyrt um višlagaęfinguna en virtist lķtiš vita annaš um hana. >>>---<<<>>>---<<< |
Daniel Tencer