| Samstaša žjóšar NATIONAL UNITY COALITION Barįttusamtök fyrir sjįlfstęšu rķki į Ķslandi og fullveldisréttindum almennings. Stöndum vörš um Stjórnarskrį Lżšveldisins. |
»Fatwa« į hendur Salman Rushdie leišari į fjögurra įra afmęli.Fyrst birt ķ Alžżšublašinu 04. marz 1993.
Ingólfur Margeirsson (lķklega).
Nś eru rétt fjögur įr lišin frį žvķ öfgamenn śr röšum ķranska klerkaveldisins lżstu breska rithöfundinn Salman Rushdie réttdrępan vegna skįldsögunnar Söngvar Satans. ķrönsku mśllarnir bęttu um betur; žeir lżstu žvķ yfir aš žaš vęri skylda sérhvers mśslims aš myrša Rushdie ef tök vęru į. Sķšan hafa samtök og einstaklingar sem tengjast mśslimum lagt fé honum til höfušs, - og rithöfundurinn snjalli hefur veriš į stöšugum flótta sķšan, hvergi óhultur. Ofsóknirnar hafa raunar ekki beinst aš honum einum; forlög sem gįfu bókina śt sęttu lķka ofsóknum og sprengjuhótunum, og vķša var rįšist į žżšendur bókarinnar. Japanski žżšandinn var žannig myrtur, og sį ķtalski sęršur illilega. Salman Rushdie er af indversku foreldri; fremstur mešal jafningja ķ žeirri vösku sveit breskra rithöfunda sem rekja uppruna sinn til hinna gömlu nżlenda heimsveldisins, en žeir bera nś uppi bókmenntasköpun ķ landinu. Hann vakti fyrst verulega athygli meš bók sinni Mišnęturbörnin, sem fęrši honum hin žekktu Booker veršlaun ķ Bretlandi; ķ kjölfar hennar komu nokkrar bękur, uns Söngvar Satans reyttu klerkaveldiš ķ Ķran til reiši. Ofsóknir mśslima į hendur Rushdie tęttu sundur feril hins efnilega höfundar, sem margir spįšu Nóbelsveršlaunum fyrr en seinna, - enda erfitt aš skrifa meistaraverk į stöšugum flótta. Söngvar Satans komu śt hjį Mįli og Menningu fyrir jólin 1989 ķ snjallri žżšingu Įrna Óskarssonar og Sverris Hómarssonar. Bókin er einstakt listaverk, žar sem höfundurinn nżtti sér žekkingu sķna og uppeldi ķ hinni mśslķmsku veröld, og spann žrįš, sem laut hinum hefšbundnu lögmįlum skįldsögunnar. I henni er fjallaš frjįlslega um Spįmanninn, en hvergi fariš śt fyrir žau mörk sem skįldsagan setur sjįlfri sér. Hinn lįtni höfušklerkur, Ajatolla Kómeini, taldi aš sjįlfum sér vegiš ķ lķkingamįli bókarinnar, en įtylla hans fyrir daušadóminum var meint gušlast Rushdie, žegar hann lętur ašra af ašalpersónum bókarinnar dreyma för Spįmannsins į vit gjafmildra kvenna. Ofsóknirnar gegn Rushdie voru lķka notašar ķ hreinum pólitķskum tilgangi ķ sumum löndum mśslima. Stjórnvöld, ekki ašeins ķ Ķran heldur lķka löndum į borš viš Pakistan, gengu fram fyrir skjöldu og mögnušu upp gerningavešur į hendur honum til aš beina sjónum óįnęgšs almennings frį lélegum kjörum. Žannig bjuggu žau til ódżrt skotmark śr Salman Rushdie til aš lęgja öldur heimafyrir; stóšu fyrir miklum mótmęlum, og veittu ólgu fólksins ķ farveg, sem žeim var hagfelldur. Rķkisstjórnir Vesturlanda stóšu hins vegar įlengdar hjį, settu lengi vel kķkinn fyrir blinda augaš, - og višskiptahagsmuni sķna gagnvart löndum mśslima ofar viršingunni fyrir tjįningarfrelsinu. Skįldverk er skįldverk, - og ekkert annaš. Sök Rushdie var sś ein, aš voga sér aš nżta žau mannréttindi, sem ķ dag liggja til grundvallar vestręnu Iżšręši: tjįningarfrelsiš. Fyrir žaš er hann hundeltur, og fram į sķšustu mįnuši hefur hann hlotiš skammarlega lķtinn stušning žeirra rķkisstjórna Vesturlanda, sem ķ orši kvešnu lķta į frelsi einstaklingsins til aš tjį sig innan ramma samžykktra laga, sem helgan rétt. Bresk stjómvöld ęttu sérstaklega aš skammast sķn. Ķ landi, sem stįtar af traustasta lżšręšiskerfi heimsins, hefur Rushdie einungis notiš žeirrar lįgmarksverndar, sem ofsóttum manni ber. Hann fęr aš vķsu lögregluvernd og yfirvöld ašstoša hann viš aš fara huldu höfši. Aš öšru leyti hafa bresk stjórnvöld litiš į hann sem žorn ķ eigin holdi. Rithöfundar um allan heim hafa veriš duglegir viš aš halda mįli Rushdies į lofti; ķ sķšasta tķmariti Mįls og Menningar birtist žannig žżdd grein eftir skįldiš Milan Kundera. Žar gagnrżnir Kundera bresku stjórnina haršlega fyrir ašgeršaleysi, og kvešur hana ķ raun hafa gengist inn į forsendur ķrönsku heittrśarklerkanna, ķ stašinn fyrir aš verja rétt Rushdies - og žar meš allra rithöfunda - til aš tjį sig innan hefšar skįldsögunnar. Įsakanir klerkaveldisins hafi ķ raun hlotiš hljómgrunn stjórnarinnar, menn greindi einungis į um stig refsingarinnar. Kundera vķsar til ummęla žįverandi forsętisrįšherra Breta, Margrétar Thatcher, sem lżsti yfir aš henni fyndist bók Rushdie verulega hneykslanleg" og minnir į ótrślegan undirlęgjuhįtt utanrķkisrįšherra hennar, Geoffrey Howe. En Howe lét hafa eftir sér: Rķkisstjórninni og hinni bresku žjóš finnst žetta vond bók. Hśn er įkaflega gagnrżnin og dónaleg ķ okkar garš. Hśn lķkir Stóra Bretlandi viš Žżskaland Hitlers. Okkur finnst žetta jafn slęmt og mśslimum, sem sįrnar aš rįšist sé gegn trś žeirra." Žessi ummęli breska utanrķkisrįšherrans eru rugl, ekkert ķ bókinni réttlętir žau. Žvķ mišur gįfu žau klerkaveldi mśslimanna nįnast gręnt Ijós į aš halda įfram tilraunum sķnum til aš koma rithöfundinum fyrir kattarnef. Nś hafa bresk stjómvöld aš vķsu lķtillega tekiš viš sér, en alltof seint. Žau hafa vķsaš mįli hans til mannréttindanefndar Sameinušu Žjóšanna; Noršurlandarįš hefur samžykkt įlyktun honum til stušnings, Kanadamenn og Žjóšverjar stöšvaš lįnafyrirgreišslu til ķrana, og į žżska žinginu var samžykkt įlyktun allra flokka sem lżsti įbyrgš į hendur ķrönum, ef eitthvaš kęmi fyrir Rushdie. Mįl Salman Rushdie kemur öllum viš. Žaš snżst ekki um einn mann, heldur um rétt listamanna til sköpunar, - um tjįningarfrelsi. Ķslendsk stjórnvöld ęttu aš lįta mįliš til sķn taka, og žaš vęri viš hęfi aš utanrķkisrįšherra bókažjóšarinnar byši Salman Rushdie ķ heimsókn til Ķslands, til aš sżna öllum heiminum hvar afstaša okkar liggur. |