Fęrsluflokkur: Višskipti og fjįrmįl

Višbrögš Ķslands viš ķtrekušum ögrunum Evrópusambandsins

 

  
  
null   Samstaša žjóšar
   
NATIONAL UNITY COALITION                                                           
   Barįttusamtök fyrir sjįlfstęšu rķki į Ķslandi

   og fullveldisréttindum almennings.
   Stöndum vörš um Stjórnarskrį Lżšveldisins.

 
 
  
   

    

Višbrögš Ķslands viš ķtrekušum ögrunum Evrópusambandsins.


13. aprķl 2012.

 
 


Loftur Altice Žorsteinsson.

                                 
Ögranir Evrópusambandsins og tilraunir til aš koma Icesave-klafanum į Ķslendinga eru óžolandi og krefjast öflugra višbragša. Neyša veršur rķkisstjórnina til aš gęta hagsmuna Ķslands ķ višskiptum viš ESB. Naušsynlegt er aš grķpa til eftirfarandi ašgerša:

  

1.    Sendiherra Evrópusambandsins verši vķsaš śr landi.

 

2.    Evrópustofu verši lokaš og Rķkislögmanni fališ aš įkęra žį sem bera įbyrgš į starfsemi hennar.

 

3.    Samningnum um Schengen verši tafarlaust sagt upp.

 

4.    Hafinn verši undirbśningur aš śrsögn Ķslands śr Evrópska efnahagssvęšinu.

 

5.    Gullforši Ķslands (13 milljaršar) verši tafarlaust fluttur frį Bretlandi.

 

6.    Kanadadalur verši strax geršur lögeyrir į Ķslandi.

 

7.    Hafinn verši undirbśningur aš starfsemi myntrįšs, meš Kanadadal sem stošmynt.

 

8.    Žjóšarkönnun verši gerš um hug landsmanna til samningavišręšna um innlimun Ķslands ķ ESB.

 

9.    Setja žarf ströng lög um landrįš, sem taka fast į framferši rķkisstjórnarinnar.

   

    
>>><<<
     

Krafist er žjóšaratkvęšis um ašild aš ESB - žjóšarkönnun nęgir ekki

 

  
  
null   Samstaša žjóšar
   
NATIONAL UNITY COALITION                                                           
   Barįttusamtök fyrir sjįlfstęšu rķki į Ķslandi

   og fullveldisréttindum almennings.
   Stöndum vörš um Stjórnarskrį Lżšveldisins.

 
 
  
   

    

Krafist er žjóšaratkvęšis um ašild aš ESB - žjóšarkönnun nęgir ekki.


Birtist fyrst ķ Morgunblašinu 12. aprķl 2012.

 
 


Loftur Altice Žorsteinsson.

                                 
Žjóšaratkvęši, sem er bindandi og endanlegur śrskuršur fullveldishafans, er eitt af mikilvęgustu fullveldisréttindunum ķ lżšveldum. Žjóšarkönnun er hins vegar ekki fullveldisréttindi, heldur eitt af tękjum höfšingjaveldis til aš blekkja almenning. Žjóšaratkvęši er įkvöršun, en žjóšarkönnun er bara įlit.
  

Žingręšissinnar nefnast žeir sem ašhyllast höfšingjaveldi, ofurvald stjórnmįlaflokkanna og afnįm lżšveldis. Žeir hafa gjarnan uppi hótanir um aš leggja nišur embętti forseta Lżšveldisins, en forseti er ómissandi hluti žess stjórnarforms sem nefnist lżšveldi. Žingręšissinnarnir ķ rķkisstjórn Ķslands hafa engin įform um aš halda žjóšaratkvęši um innlimun landsins ķ Evrópusambandiš. Ętlun žeirra er aš žjóšarkönnun verši lįtin nęgja, enda geta žeir žį hęglega snišgengiš nišurstöšuna.

  

Ķ nśgildandi stjórnarskrį žjóšarinnar er getiš žriggja tilvika sem leitt geta til žjóšaratkvęšis og varša žau: uppsögn forsetans (11. grein), stašfestingu lagafrumvarpa (26. grein) og breytta kirkjuskipan (79. grein). Engar almennar heimildir eru ķ Stjórnarskrįnni um žjóšaratkvęši og žį ekki frekar um žjóšarkannanir, enda teljast kannanir ekki til fullveldisréttinda.

  

Nś gęti einhver ķ barnaskap sķnum įlitiš, aš engu mįli skipti hvort um ESB-mįliš verši haldiš žjóšaratkvęši eša žjóšarkönnun. Getur Alžingi ekki fariš eftir nišurstöšu žjóšarkönnunar, eins og žvķ er skylt aš gera meš nišurstöšu žjóšaratkvęšis ? Stašreyndin er sś aš Alžingi er ekki heimilt aš fara eftir nišurstöšu žjóšarkönnunar og um žaš tekur Stjórnarskrįin af allan vafa. Žetta kemur fram ķ 48. grein Stjórnarskrįrinnar, en žar segir:

  

Alžingismenn eru eingöngu bundnir viš sannfęringu sķna og eigi viš neinar reglur frį kjósendum sķnum.

  

Aušvitaš getur žaš skeš aš skošanir fullveldishafans og Alžingis fari saman, en mismunandi afgreišsla žings og žjóšar į Icesave-kröfum nżlenduveldanna markaši spor sem ennžį hręša. Hęgt er aš fullyrša aš žingręšissinnarnir ķ rķkisstjórn munu ekki fara aš vilja almennings, ef žjóšarkönnun veršur gerš um afstöšu til ESB-ašildar og innlimun landsins hafnaš.

  

Samningur rķkisstjórnarinnar viš Evrópusambandiš veršur ekki afgreiddur af Alžingi sem lagafrumvarp, heldur sem žingsįlyktun. Žar meš sneišir samningurinn hjį žjóšaratkvęši, žvķ aš žingsįlyktanir žurfa ekki undirskrift forsetans til aš taka gildi. Hugmyndasmišir Samfylkingarinnar hafa fyrir löngu gert uppdrįtt af žessari mįlsmešferš. Lišur ķ undirbśningi žingręšissinna var setning laga 91/2010 um framkvęmd žjóšaratkvęša og žjóšarkannana. Svo segir ķ 1. grein:

     

Įlykti Alžingi aš fram skuli fara almenn og leynileg žjóšaratkvęšagreišsla um tiltekiš mįlefni eša lagafrumvarp fer um framkvęmdina samkvęmt lögum žessum. Nišurstaša slķkrar atkvęšagreišslu er rįšgefandi. Lögin gilda einnig um framkvęmd žjóšaratkvęšagreišslu sem fer fram skv. 3. mgr. 11. gr., 26. gr. og 2. mgr. 79. gr. stjórnarskrįrinnar.

  

Žarna getur aš lķta verulega annmarka sem eru til žess fallnir aš rugla skilning fólks. Hugtökunum žjóšaratkvęši og žjóšarkönnun er hvoru tveggja gefiš heitiš žjóšaratkvęšagreišsla. Skżrt kemur žó fram aš įlyktun Alžingis getur einungis leitt til žjóšarkönnunar, sem nefnt er »rįšgefandi žjóšaratkvęšagreišsla« til ašgreiningar frį žjóšaratkvęši sem nefnt er žjóšaratkvęšagreišsla. Jafnframt er gefiš ķ skyn aš Alžingi geti įkvešiš atkvęšagreišslu sem hvorki er almenn né leynileg.

  

Alvarlegasti įgalli laga 91/2010 er žó, aš žau beinlķnis brjóta gegn hugsun Stjórnarskrįrinnar. Fram kemur aš Alžingi getur sett lagafrumvörp ķ žjóšarkönnun og »nišurstaša slķkrar atkvęšagreišslu er rįšgefandi«. Nś er žaš svo aš lagafrumvörp sem hlotiš hafa samžykki Alžingis halda įfram aš vera frumvörp žar til forsetinn hefur undirritaš žau eša hafnaš undirskrift. Undir įkvęši laga 91/2010 geta žvķ falliš frumvörp sem forseti myndi aš öšru jöfnu vķsa til žjóšaratkvęšis. Alžingi getur žannig tekiš synjunarréttinn af forsetanum og gripiš inn ķ stjórnarskrįrbundinn feril.

  

Ef horft er til fyrirhugašs samnings rķkisstjórnarinnar viš Evrópusambandiš, er ljóst aš samningurinn sjįlfur mun verša samžykktur sem įlyktun Alžingis. Hins vegar veršur naušsynlegt aš styšja samninginn meš lagasetningu sem brjóta mun įkvęši Stjórnarskrįrinnar. Ef vitaš er aš forsetinn mun virša rétt fullveldishafans til aš stašfesta eša hafna lögunum, žį mun Alžingi nota lög 91/2010 til aš hindra aškomu forsetans. Lagafrumvarpiš veršur sent ķ žjóšarkönnun, sem veršur endurtekin meš breytingum ef frumvarpinu er hafnaš.

  

Forsetinn mun žį ekki fį til undirskriftar umdeild lagafrumvörp, fyrr en žeim fylgir samžykkt śr žjóšarkönnun. Slķk frumvörp mun forsetinn varla neita aš undirrita og senda ķ žjóšaratkvęši. Lög 91/2010 eru žvķ atlaga aš žvķ sérstaka sambandi sem ķ lżšveldum er į milli forseta og žjóšar. Sś nöturlega stašreynd liggur fyrir, aš margir žingmenn stjórnarandstöšunnar greiddu atkvęši meš lögunum. Alls greišu 48 žingmenn lögunum samžykki og enginn į móti. Nišurlęgingu Alžingis eru engin takmörk sett.

    

Žingręšissinnarnir ķ rķkisstjórn Ķslands hafa engin įform

um aš halda žjóšaratkvęši um innlimun landsins ķ Evrópusambandiš.

    
>>><<<
     

Įkvęši um myntrįš, sem setja žarf ķ stjórnarskrį Ķslendska lżšveldisins

 

  
  
null   Samstaša žjóšar
   
NATIONAL UNITY COALITION                                                           
   Barįttusamtök fyrir sjįlfstęšu rķki į Ķslandi

   og fullveldisréttindum almennings.
   Stöndum vörš um Stjórnarskrį Lżšveldisins.

 
 
  
   

 
Įkvęši um myntrįš, sem setja žarf ķ stjórnarskrį Ķslendska lżšveldisins.


10. aprķl 2012.

 
 


Loftur Altice Žorsteinsson.

                                 
   

1.    Myntrįš Ķslands hefur einkaleyfi til śtgįfu Rķkisdals, sem įsamt Kanadadal er lögeyrir ķ landinu. Eftir sem įšur skulu engar hömlur settar į notkun annara gjaldmišla į Ķslandi. Frjįls notkun gjaldmišla telst til fullveldisréttinda landsmanna.

  

2.    Tilgangur Myntrįšs Ķslands er aš annast myntslįttu fyrir landsmenn, gefa śt bęši mynt og sešla ķ Rķkisdölum. Myntrįšiš skal į öllum tķmum tryggja aš Rķkisdalir séu aš fullu skiptanlegir į föstu skiptigengi fyrir Kanadadali.

  

3.    Myntrįš Ķslands hefur lögheimili ķ Svisslandi.

  

·      Ķ stjórn Myntrįšsins skulu sitja fimm stjórnarmenn. Žrķr žeirra skulu hafa erlendt en mismunandi rķkisfang og vera skipašir af Alžjóšlega endurgreišslu-bankanum (Bank for International Settlements) ķ Basel. Žeir mega ekki vera starfsmenn alžjóšlegra stofnana eša rķkisstjórna. Tveir stjórnarmenn skulu kosnir af Alžingi.

  

·      Śrslit mįla ķ stjórn Myntrįšsins skulu rįšast af meirihluta atkvęša, aš lįgmarki žriggja stjórnarmanna og aš minnsta kosti einum sem kosinn var af Alžingi.

  

·      Stjórnarmenn Myntrįšsins skulu hverju sinni valdir til fimm įra, nema hvaš fyrstu stjórnarmenn skulu valdir til mislangs tķma: eins, tveggja, žriggja, fjögurra og fimm įra. Af žeim skal Alžingi velja sķna fulltrśa til tveggja og fjögurra įra. Lįti stjórnarmašur af starfi eša deyji skal eftirmašur hans skipašur śt kjörtķmabil forverans af sömu ašilum og tilnefndu forverann.

  

4.   Stjórn Myntrįšsins hefur vald til aš rįša starfsfólk Myntrįšsins, įkveša laun žess og segja žvķ upp störfum. Laun stjórnarmanna skulu įkvešin ķ starfsreglum Myntrįšsins.

  

5.    Myntrįš Ķslands skal gefa śt Rķkisdali ķ sešlum og mynt. Myntrįšiš skal lįta prenta sešlana erlendis, en myntina er heimilt aš lįta slį innanlands. Myntrįšinu er hvorki heimilt aš taka viš innlįnum eša veita lįn.

  

6.   Stošmynt Myntrįšsins skal vera Kanadadalur og skiptihlutfall hans gagnvart Rķkisdal vera einn Rķkisdalur į móti einum Kanadadal. Myntrįšiš veitir ekki móttöku öšrum gjaldmišlum en Rķkisdölum og Kanadadölum.

     

7.    Mistakist Myntrįšinu žaš verkefni aš hafa tiltęka Kanadadali til skipta į Rķkisdölum eša öfugt, veršur Myntrįšiš įkęrt ķ samręmi viš Svissnesk lög um samningsrof. Žetta įkvęši nęr ekki til falsašs, skemmds eša ólöglega fengins gjaldmišils.

  

8.    Myntrįšinu er ekki heimilt aš taka gjald fyrir aš skipta śr Rķkisdal ķ Kanadadal, eša öfugt.

  

9.    Myntrįšiš skal hefja starfsemi meš nęgan forša af Rķkisdölum ķ sešlum og mynt, sem nemur aš jafnvirši rśmlega 100% af įętlušum Krónum ķ umferš, sem gefnar hafa veriš śt af Sešlabanka Ķslands.

  

10.Sešlabanki Ķslands skal innan įrs frį stofnun Myntrįšsins skipta gegn Kanadadölum öllum Ķslendskum Krónum sem hann hefur sett ķ umferš, enda sé žess óskaš af eigendum žeirra. Sešlabankanum er einnig heimilt aš skipta Ķslendskum Krónum ķ Rķkisdali, sem hann hefur keypt af Myntrįšinu eša eignast į annan löglegan hįtt.

  

11.Myntrįšiš skal varšveita varasjóš sinn ķ Kanadadölum, eša rķkisskuldabréfum śtgefnum af Kanadķska sešlabankanum (Bank of Canada), enda skulu žau hljóša į Kanadadali. Myntrįšinu er óheimilt aš eiga eša varšveita veršbréf sem śtgefin eru af rķkissjóši Ķslands, bęjarfélögum eša Ķslendskum rķkisstofnunum.

  

12.Myntrįšiš skal setja allan myntgróša ķ varasjóš sinn, žar til varasjóšurinn hefur nįš aš verša 110% af śtistandandi Rķkisdölum. Varasjóšurinn skal metinn ķ lok hvers įrs og rķkissjóši Ķslands fęrt žaš fjįrmagn sem umfram kann aš vera 110%.

  

13.Ašalskrifstofa Myntrįšsins skal vera ķ Reykjavķk, en heimilt er žvķ aš hafa afgreišslustaši innanlands og utan, eftir žvķ sem stjórn žess kann aš įkveša.

  

14.Ekki sjaldnar en mįnašarlega skal fjįrhagsstaša Myntrįšsins opinberuš. Greina skal frį markašsvirši varasjóšsins, lausafé og śtgefnum sešlum og mynt.

  

15.Myntrįšiš tekur sjįlft įkvaršanir um upphęšir į śtgefnum myntum og sešlum.

  

16.Ef Myntrįšiš telur įstęšu til aš breyta um stošmynt, eša gera ašrar breytingar į starfsemi rįšsins, skulu slķkar hugmyndir ręddar fyrir opnum tjöldum. Įkvöršunum um breytingar skal hrint ķ framkvęmd innan tólf mįnaša, frį žvķ aš naušsynlegar breytingar hafa veriš geršar į Stjórnarskrįnni.

     

17.Ekki er hęgt aš leggja Myntrįšiš nišur, eša fęra fjįrmuni žess til annarar stofnunar, nema aš undangengnum breytingum į Stjórnarskrįnni.

  

18.Myntrįš Ķslands skal vera undanžegiš öllum sköttum og gjöldum til rķkis eša sveitarfélaga.
   


Frelsi og fullveldi Ķslands

 

  
  
null   Samstaša žjóšar
   
NATIONAL UNITY COALITION                                                           
   Barįttusamtök fyrir sjįlfstęšu rķki į Ķslandi

   og fullveldisréttindum almennings.
   Stöndum vörš um Stjórnarskrį Lżšveldisins.

 
 
  
   

 
     Frelsi og fullveldi Ķslands.


Birtist fyrst ķ Morgunblašinu 07. aprķl 2012.

 
 


Hafsteinn Hjaltason.

                                 
Snorri Sturluson, sagnaritari, skįld og lögsögumašur, var andstęšingur erlendra yfirrįša į Ķslandi. Bókmenntaverk og stjórnmįlastörf Snorra bera žvķ vitni. Ķslendska žjóšin į aš stórum hluta frelsiš og fullveldiš aš žakka hinum mikla og gęfurķka menningararfi Snorra Sturlusonar. Hefur Snorra žótt samskipti sķn viš norska valdamenn vera oršin hęttuleg Ķslendingum og viljaš slķta žeim žegar hann męlti hin fręgu orš »śt vil ek«.
  

Jón Loftsson, įhrifamesti gošinn į Ķslandi, sem var ķ fręndsemi og vinįttu viš norsku konungsęttina, var enginn agent né įróšursmašur fyrir yfirrįšum Noregskonunga į Ķslandi. Kirkju- og konungsvaldi sem žį rķkti ķ Evrópu, ESB žeirra tķma, vildi Jón halda ķ skefjum į Ķslandi. Ęvisaga žeirra fóstra Jóns og Snorra er žjóšinni góš fyrirmynd ķ ęvarandi varšgęslu fyrir frelsi hennar og fullveldi. Vinįtta og višskipti viš ašrar žjóšir, en engin yfirrįš žeirra yfir landi og žjóš.  

  

Sjö hundruš og sjötķu įr eru lišin sķšan moršsveit Hruna-jarlsins kom ķ Reykholt og hjó žar nķšingshöggiš örlagarķka. Žjóšveldisöld var lokiš formlega 1262, Ķsland varš erlendum yfirrįšum aš brįš, en undirbśa nżir Hruna-jarlar og sveit mįlališa ķ gręnni treyju nķšhögg gegn frelsi og fullveldi Ķslands? 
                                 

ESB-ašildarįróšurstrśšar tönnlast į žeim lygaįróšri aš andstęšingar ESB-ašildar Ķslands vilji einangra landiš, séu į móti Evrópu, śtlendingum og ašild Ķslands aš alžjóšlegum samtökum og samvinnu. Žęr lygasögur ESB-ašildarforingja eru ašal »rök« žeirra fyrir ašild. Ķslendingar hafa alltaf haft ķ heišri žį skynsamlegu stefnu, aš eiga vinsamleg samskipti viš ašrar žjóšir. Ķslendska žjóšin er trślega enn sömu skošunar. Einangrun frį öšrum žjóšum hefur aldrei veriš stefnan.

  

Er ESB-bįkniš rekiš nśna meš bókhaldsbrellum og sešlaprentun? Įvķsun į veršbólgu og atvinnuleysi til langrar framtķšar ķ ESB-löndum. Er stöšuga myntin »evru-armadan« sokkin, oršin aš fęšu bankažrjóta, fjįrglęfrahįkarla og mafķósa? Ķslendsku žjóšinni tókst aš hrinda og ógilda Ice-fake, fjörrįša įętlanir ašildarforingja og skósveina žeirra, sem žeir ętlušu meš blekkingum og valdnķšslu og stušningi ķstöšulķtilla žingmanna aš lįta žjóšina samžykkja. Gerum öllum lżšum ljóst aš Ķsland, aušlindir žess, landsréttindi og frelsi er ekki til sölu, hvorki fyrir grjónaskįl né baunadisk, hvaš sem lķšur landsölulauslęti fullveldisprangara og ESB-sinnašra landsölutrśša.

  

Fyrstu skrefin ķ ESB-vęšingu Ķslendskra aušlinda eru stigin meš frumvarpi um fiskveišiaušlindina. Hlutir ķ Ķslendskum śtgeršarfyrirtękjum verši tilbśnir til sölu į markašstorgum ESB-kauphalla, Ķslendsk fiskimiš opnuš fyrir ESB-fiskveišiflotum. Ķslendskir sjómenn lįtnir vķkja fyrir lįglauna sjómönnum frį Ķberķuskaga takist ESB-rembuliši og Brussel-nöglum aš narra Ķslendinga inn ķ ESB-žręlabįkniš.

  

Ašildarforingjarnir leita nś įkaft aš ESB-žjónustulundušum forsetaframbjóšanda, sprellikarli eša -kerlingu vel spottatengdum sem žeir geta stjórnaš eftir hentugleikum. Žingmenn (rįšherrar) hafa engar löglegar heimildir fyrir samningum viš ESB um afsal (framsal) fullveldis- og löggjafarvalds. Slķkir samningar eru gróft brot į stjórnarskrį Ķslands. Žingmenn eiga ekki aš sitja į svikrįšum og nķšast į žvķ sem žeim er fyrir trśaš.

  
Žeir sem žykjast til žess hęfir aš setja forseta Ķslands sišareglur ęttu aš byrja į sjįlfum sér, t.d. virša stjórnarskrį og lög landsins, segja kjósendum satt um žeirra raunverulegu pólitķsku stefnu og fyrirętlanir. Valdfrekju- og valdnķšslupólitķkusar, sem ętla aš selja Ķslands frelsi fyrir ESB-helsi. »Gręšum« svo mikiš į žvķ er žeirra fjörrįša sķbylja. Ętla, hvaš sem žaš kostar, aš lįta žjóšina lķta myrka dögun og svarta framtķš svikabragša.
  

Fyrir tvö žśsund įrum sagši frelsarinn, sem viš minnumst į pįskum: »Žiš hafiš gert hśs föšur mķns aš ręningjabęli.« Mundi frelsisforingi Ķslendinga, sem horfir viš Alžingishśsinu, segja: »Žiš hafiš gert hśs žjóšar minnar aš landrįšabęli«?

  

Į mestu haršręšistķmum Ķslands afžökkušu landsmenn žjóšarflutning į Jótlandsheišar. Žeir höfšu meiri trś į fósturlandinu og farsęlli framtķš žjóšarinnar žar. Ķ fįtękt og skorti vaknaši vonin um endurheimt frelsis og višreisn žjóšfélagsins. Er okkur sem nś lifum og njótum alls žess sem įunnist hefur sķšan einhver vorkunn aš varšveita žaš sem hverri žjóš er mikilvęgast og veršmętast, frelsiš og fullveldiš. Žjóš sem skortir ekkert, nema stjórnmįlamenn sem hęgt er aš treysta. Höfnum flutningi ESB- og Brussel-valds į »Jótlandsheišar«. Žį mun engum takast aš stela Ķslandi og gera aš rįnsfeng śtrįsarvķkinga (RŚV) og tortólfa.

Žvķ meira sem heyrist af lżšskrums- og rangfęrslulygarugli ESB-ašildarforingja, žvķ hugžekkari veršur hugarmynd skįldsins um leištoga. Žjóšsterkur lįšvöršur lżša, lżšręšisstoš og landvarnarstólpi, vizkusnjall. Forsetinn raungerir įgętlega fįhugarmynd. Fįir munu eftir leika.

Snorri įtti Bessastaši um įrabil og dvaldi žar oft. Gęfa og hamingja lands og žjóšar mun varšveita menningar- og frelsisanda Snorra Sturlusonar um ókomna tķš į žeim bę, sem nś er bęr forseta Ķslands.

  
 

  
>>><<<
 

  Er ESB-bįkniš rekiš nśna meš bókhaldsbrellum og sešlaprentun?
Įvķsun į veršbólgu og atvinnuleysi til langrar framtķšar ķ ESB-löndum.

  

 
>>><<<
          
  

Sešlabankar eru leikhśs fįrįnleikans og almenningur greišir hįan ašgangseyri

  
  
null   Samstaša žjóšar
   
NATIONAL UNITY COALITION                                                           
   Barįttusamtök fyrir sjįlfstęšu rķki į Ķslandi

   og fullveldisréttindum almennings.
   Stöndum vörš um Stjórnarskrį Lżšveldisins.

 
 
  
   

    

Sešlabankar eru leikhśs fįrįnleikans

og almenningur greišir hįan ašgangseyri.


06. aprķl 2012.

 

 
Hafi nokkur tališ aš vit vęri ķ torgreindri peningastefnu (discretionary monetary policy), žį ętti sį mašur aš lesa skżrslu Rannsóknarnefndar Alžingis um ašgeršir Sešlabankans ķ ašdraganda bankahrunsins. Hér eru birtar nokkrar mįlsgreinar śr kafla sem ber fyrirsögnina:

<<<>>>
     

Sešlabanka Ķslands gekk illa aš skapa traust į peningastefnuna. Hér hefur veriš lżst įkvešinni togstreitu milli hagfręšinga Sešlabankans og bankastjórnar žar sem bankastjórnin viršist ekki hafa gert sér grein fyrir mikilvęgi trśveršugleikans. Sama mį segja um żmsa rįšherra ķ undanförnum rķkisstjórnum. Žaš er forsenda fyrir įrangri peninga-stefnunnar aš henni sé fylgt af festu.

Veršbólgumarkmišiš er ekki eingöngu į įbyrgš Sešlabankans žótt honum sé skylt aš beita tękjum sķnum į žann hįtt sem hann metur heppilegastan til aš nį veršbólgumarkmiši innan įkvešins tķma. Veršbólgumarkmišiš er einnig markmiš stjórnvalda. Samt sem įšur viršist sem aš minnsta kosti einhverjir sešlabankastjórar og einhverjir rįšherrar hafi haft tiltölulega litla trś į veršbólgumarkmišinu. Engar lķkur eru į žvķ aš veršbólguvęntingar festist nįlęgt markmiši viš slķkar kringumstęšur. Žótt oft og tķšum hafi gengiš brösulega aš byggja upp naušsynlegan trśveršugleika Sešlabankans tók steininn žó endanlega śr dagana sem bankarnir žrķr féllu.

Fyrstu daga októbermįnašar 2008 birtust nokkrar fréttatilkynningar į heimasķšu Sešlabankans. Undir fyrirsögninni „Efling gjaldeyrisforša Sešlabanka Ķslands“ var sagt frį žvķ aš Rśssland hefši veitt Ķslandi stórt lįn:

„Sendiherra Rśsslands į Ķslandi, Victor I. Tatarintsev, tilkynnti formanni bankastjórnar Sešlabankans ķ morgun aš stašfest hefši veriš aš Rśssland myndi veita Ķslandi lįnafyrirgreišslu aš upphęš 4 milljaršar evra. Lįniš mun verša til 3–4 įra į kjörum sem munu verša į bilinu 30–50 punktum yfir Libor-vöxtum. Putin forsętisrįšherra Rśsslands hefur stašfest žessa įkvöršun. Forsętisrįšherra Ķslands hóf athugun į möguleikum į slķkri lįnafyrirgreišslu į mišju sumri. Sérfręšingar Sešlabanka og stjórnarrįšsins munu halda til Moskvu mjög fljótlega. Lįnafyrirgreišsla af žessu tagi mun treysta mjög gjaldeyrisforša Ķslands og styrkja grundvöll Ķslendsku krónunnar.“

Žrįtt fyrir aš ķ fréttatilkynningu Sešlabankans vęri tilgreind upphęš lįns, lįnstķmi og vaxtakjör kom sķšar ķ ljós aš žessi frétt var į misskilningi byggš.

Önnur tilkynning birtist žennan dag į vef bankans undir fyrirsögninni „Unniš aš lausn gjaldeyrisvanda“. Aš žvķ er virtist var žvķ lżst aš Sešlabankinn hefši tekiš upp fastgengisstefnu:

„Gengi krónunnar hefur falliš mikiš undanfarnar vikur og er oršiš mun lęgra en samrżmist jafnvęgi ķ žjóšarbśskapnum. Gripiš veršur til ašgerša til žess aš styšja hękkun gengisins į nż og koma į stöšugleika ķ gengis- og veršlagsmįlum. Sešlabankinn mun lįta einskis ófreistaš ķ žeim efnum. Ķ samvinnu viš rķkisstjórn vinnur bankinn aš mótun ašgerša til žess aš skapa stöšugleika um raunhęft gengi sem tryggir um leiš hraša hjöšnun veršbólgu. Lišur ķ žvķ er efling gjaldeyrisforšans sem tilkynnt var um fyrr ķ morgun. Sešlabanki Ķslands hefur aš fengnu samžykki forsętisrįšherra įkvešiš aš eiga višskipti į millibankamarkaši ķ dag į gengi sem tekur miš af gengisvķsitölu 175, sem samsvarar um 131 krónu gagnvart evru. Žótt žetta gengi sé hęrra en var ķ lok sķšustu viku er žaš mun lęgra en samrżmist stöšugu veršlagi til skamms tķma. Unniš veršur aš hękkun gengisins meš žaš aš markmiši aš veršbólga hjašni hratt. Nįnari tilkynningar um fyrirkomulag gengismįla og gengi krónunnar verša veittar į allra nęstu dögum.“

Fljótlega kom ķ ljós aš hin nżja fastgengisstefna byggšist ekki į neinu nema óskhyggju bankastjórnarinnar. Tvęr tilkynningar voru sendar śt varšandi fastgengisstefnuna nęsta dag, 8. október 2008. Um morguninn sagši Sešlabankinn:

„Įfram er unniš aš mótun ašgerša til žess aš skapa stöšugleika um raunhęft gengi krónunnar. Bankinn mun ķ dag, eins og ķ gęr, eiga višskipti į millibankamarkaši į gengi evru 131 kr. Ķ gęr seldi bankinn 6 milljónir evra fyrir 786 milljónir króna. Ķ žessu felst ekki aš gengiš hafi veriš fastsett. Ašeins žaš aš Sešlabankinn telur aš hiš lįga gengi krónunnar sem myndast hefur aš undanförnu sé óraunhęft. Męlist bankinn til žess aš višskiptavakar į millibankamarkaši hér styšji viš žį višleitni bankans aš styrkja gengiš.“

Nokkrum klukkutķmum sķšar birtist önnur tilkynning žar sem Sešlabanki Ķslands féll frį žessari fastgengisstefnu:

„Sešlabanki Ķslands hefur ķ tvo daga įtt višskipti meš erlendan gjaldeyri į öšru gengi en myndast hefur į markaši. Ljóst er aš stušningur viš žaš gengi er ekki nęgur. Bankinn mun žvķ ekki gera frekari tilraunir ķ žessa veru aš sinni.“

Žar meš lauk stysta fastgengistķmabili Ķslandssögunnar og žótt vķšar vęri leitaš. Žessar ašgeršir uršu sķst til aš auka trśveršugleika Sešlabankans į tķmum žegar reyndi į bankann sem aldrei fyrr.

Eftir aš bankarnir žrķr féllu og ljóst var aš efnahagslķfiš hafši oršiš fyrir verulegum skakkaföllum hófst vinna viš endurreisn efnahagslķfsins. Žį hafši veriš skošaš um nokkurt skeiš aš kalla į ašstoš Alžjóšagjaldeyrissjóšsins.til žess aš endurskapa traust į Ķslendskt efnahagslķf. Efnahagsįętlanir ķ samvinnu viš Alžjóšagjaldeyrissjóšinn ķ kjölfar gjaldeyriskreppu miša jafnan aš žvķ aš opna į nż fyrir fjįrstreymi til og frį landinu. Til žess aš sporna viš of öru śtstreymi til aš byrja meš er vöxtum jafnan haldiš hįum um nokkurt skeiš.

Į mešan unniš var aš mótun efnahagsįętlunar meš aškomu sjóšsins įkvaš meirihluti bankastjórnar Sešlabankans, įn undangengins fundarhalds sem vinnureglur bankans gengu śt frį, aš lękka vexti um 3,5 prósentur. Ašalhagfręšingur bankans ber įbyrgš į greiningarvinnu sem notuš er til aš undirbyggja vaxtaįkvaršanir og gerir sķšan tillögu til bankastjórnar ķ takt viš mat į įstandinu. Aš žessu sinni fréttir ašalhagfręšingur af vaxtaįkvöršuninni fimm mķnśtum įšur en hśn er opinberuš og eftir aš bśiš er aš rita fréttatilkynninguna. Verulega lķklegt veršur aš teljast aš skašinn sem hlaust af žessum ómarkvissu og fįlmkenndu tilraunum bankastjórnar Sešlabankans hafi valdiš žvķ aš naušsynlegt var tališ aš hękka vexti bankans ķ 18% nokkrum dögum sķšar.

Žórarinn G. Pétursson, hagfręšingur hjį Sešlabankanum, lżsti žessari atburšarįs fyrir rannsóknarnefndinni:

„Žvķ aš bankinn var bara hreint śt sagt bara stjórnlaus, algjörlega stjórnlaus, žaš var bara žannig.“

Žórarinn segist svo hafa skrifaš ķ minnisbókina sķna fyrir žennan dag:

„enn eitt rugliš. [...] Ég er aš tala um fastgengisyfirlżsinguna og Rśssalįniš. Ég man, ég į aldrei eftir aš gleyma žeim degi, žvķ aš ég kem bara til vinnu og žaš er bśiš aš vera brjįlaš aš gera, mikiš įlag og allt žaš og ég held aš ég hafi aldrei séš Arnór [ašalhagfręšing bankans] eins mišur sķn eftir aš hafa [veriš] kallašur upp į fund og kemur nišur og ég bara sį aš žaš hafši eitthvaš mikiš komiš fyrir, žvķ aš hann var gjörsamlega nišurbrotinn.“

Žórarinn bętir viš aš žegar hann hafi innt Arnór eftir žvķ hvaš vęri um aš vera žį hefši Arnór sagt aš žaš hafi:

 „veriš tekin įkvöršun um žaš aš festa gengi krónunnar gagnvart [vķsitölunni 175] Og sś, žessi tala, sagši hann mér aš hefši bara veriš, [...] įkvešin śt ķ blįinn... žetta var bara įkvešiš einhvern veginn og kastaš einhverjum tölum śt ķ loftiš og žį bara, žetta var bara įkvöršunin. Hann [Davķš Oddsson, formašur bankastjórnar] hafši mikinn įhuga į aš žaš vęri Sešlabankinn sem mundi lżsa yfir žessu Rśssalįni til aš vera į undan fjįrmįlarįšuneytinu meš yfirlżsinguna, hann hljóp nįttśrlega svona algjörlega į sig, žaš var enginn fótur fyrir žessu. ...ég held aš žetta sé lįgpunkturinn, ... Eša hįpunktur stjórnleysisins en lįgpunktur [...]. Žetta var algjörlega skelfilegt...“

„Žaš kemur nś vaxtalękkun žarna viku seinna [...]. Ég aftur talaši viš śtlendingana sem horfa į žetta śr fjarlęgš, žetta er nįttśrlega ekkert til aš bęta. Žś ętlar aš fara aš ašstoša žetta land og lįna žvķ og žś sérš svo Sešlabankann sem į aš vera svona, dįlķtiš svona jafngešja og taka svona yfir, svona yfirlżstar įkvaršanir, žegar žś sérš hvernig hann er aš hegša sér. Žetta stórskašar landiš, [...] vextirnir ķ 12 og svo bara kemur einhver og segir: Nei, bara upp ķ 18. Og žar sést lķka bara kostnašurinn, žvķ aš 18, hvašan kemur sś tala? Žaš var bara nógu hį tala til aš vinna til baka skašann sem aš hitt hafši gert. Ef aš vextir hefšu veriš óbreyttir, ég er eiginlega viss um žaš aš [Alžjóšagjaldeyris-]sjóšurinn hefši aldrei fariš fram į aš vextir yršu settir upp ķ 18. [...] žaš eru įkvešnar reglur sem aš bankastjórnin hefur samžykkt [...] um vaxtaįkvaršanir, hvernig žęr eru teknar, hvaša prósess žarf aš vera.

Žaš eru žessir žrķr fundir žar sem aš hagfręšisvišiš kemur aš og kemur meš tillögur og svona og žessi vinnuprósess, sem hefur žį lagagildi, hann er brotinn žvķ aš žessa lękkun ķ 12% fįum viš bara aš heyra um morguninn žegar viš komum ķ vinnuna. Žį er ašalhagfręšingurinn kallašur upp og sagt: Viš erum bśnir aš įkveša aš gera žetta. [...] žetta eitt og sér er nįttśrlega brot [...]. Ekki nokkur [greiningarvinna aš baki įkvöršuninni], viš höfšum hvorki heyrt né komiš aš žessu [...], žetta var ekki vaxtaįkvöršunarfundur, žaš var ekki nein vinna sem lį į bak, fagleg vinna sem lį į bak viš žessa įkvöršun. Enda hefši hśn ekki getaš bakkaš žetta. Žannig aš žarna [...] stjórnleysiš var oršiš algert.“

Arnór Sighvatsson lżsti atburšarįsinni žannig fyrir rannsóknarnefndinni:

„Žaš er eiginlega žį [7. október 2008] sem allt fer algjörlega śr böndum, aš bara held ég óhętt aš segja aš hafi veriš algjört panķk-įstand og byrjaši nįttśrlega meš žvķ. Og žį kom sem sagt ķ ljós aš žaš var eitthvaš rętt um žessa hugmynd um aš kalla til sjóšinn og žeir voru žį komnir til landsins, sem sagt ekki kalla til sjóšinn heldur aš fara į prógramm. Žį voru višbrögšin [hjį formanni bankastjórnar] žau aš viš žyrftum ekki į žessu lįni aš halda vegna žess aš žaš vęri bśiš aš semja viš Rśssa um aš veita okkur lįn. Og lį mikiš į aš koma žeirri tilkynningu [...]. Og žaš er eiginlega meš žį lįnveitingu, held ég, ķ farteskinu sem reyndist nś vera hugarburšur aš einhverju leyti, hvort žaš var sendiherrann sem aš, eša formašur bankastjórnar, aš žį töldu menn sig vera nęgilega sterka til žess aš fara aš festa gengiš eša gefa einhverjar yfirlżsingar.

Žaš aš ég hafi reyndar lagt fram tillögu sem gekk śt į žaš aš reyna aš róa markašinn meš žvķ aš tilkynna um žaš aš žaš vęru įform um aš fara ķ prógramm hjį Alžjóšagjaldeyrissjóšnum og aš gengiš vęri oršiš mjög lįgt og bankinn teldi aš til lengri tķma litiš žį gęti žaš [...]. Nei, žetta var algjörlega stjórnlaust og varšandi sķšan vaxtalękkunina sem aš var tilkynnt žarna, vextir voru lękkašir ķ 12% og mér var tilkynnt sś įkvöršun fimm mķnśtum įšur en aš hśn fór į vefinn og žaš geršist meš žeim hętti aš formašur bankastjórnar kallaši mig į eintal og tjįši mér žessa įkvöršun bankastjórnar og ég hélt fyrst aš hann vęri aš grķnast … og, en svo kom ķ ljós aš žaš var ekki. Og ég verš nś bara aš višurkenna aš mér var öllum lokiš, vissi ekki hvort ég įtti aš hlęja eša grįta žvķ aš žetta var aušvitaš …“

  
  

>>><<<
 

 

Lesendum er bent į aš sį trśveršugleiki sem naušsynlegur er sešlabönkum,

gengur einnig undir nafninu blekkingar.
 

Ešli mįls samkvęmt getur sešlabanki ekki stašiš undir žeim vęntingum

 sem hann er bśinn aš byggja upp.
 

Sešlabankar eiga ekki fyrir žeim įvķsunum (peningum)

sem žeir hafa gefiš śt.
 

Žetta er vandi "torgreindu peningastefnunnar"

sem hefur ekkert meš starfsmenn sešlabanka aš gera. 

      
 
>>><<<
 
     
  
 

Canada should embrace the loonification of Iceland

 

  
  
null   Samstaša žjóšar
   
NATIONAL UNITY COALITION                                                           
   Barįttusamtök fyrir sjįlfstęšu rķki į Ķslandi

   og fullveldisréttindum almennings.
   Stöndum vörš um Stjórnarskrį Lżšveldisins.

 
 
  
   

    

Canada should embrace the loonification of Iceland


Birtist fyrst ķ MacLean&#39;s Magazine  22. marz 2012.

 


Written by the Editors.

                                 
Recently New economic, social and political ties between the countries
 are all good incentives.
  
Gabriela Perdomo

Paul van Riel / HH.

Iceland’s study of the benefits of adopting the Canadian dollar as its official currency has, so far, mostly had the economic effect here of creating a mini-boom in Björk jokes (Bjökes?). If Iceland actually went ahead with it, that would, in the short-to-medium term, probably still be the main effect on us. The tiny north Atlantic state wouldn’t gain any influence over our monetary affairs. That indeed would be the whole point of Iceland loonie-izing—to foster trust and stability amongst foreign lenders and savers within Iceland, by surrendering the sovereign right to independent central banking.

Essentially, they would be renting Mark Carney’s reputation from us. They wouldn’t need special permission. It’s a simple matter of becoming a customer of the Bank of Canada. Many countries in this hemisphere already have currencies backed, in part, by reserves of Canadian dollars.

Whether Iceland decided to circulate physical Canadian notes and coins, or simply took the “currency board” approach and pegged its unit to our dollar, there would be a benefit to our federal treasury in the form of “seigniorage.” (That is to say, our central bank would earn interest on the securities Iceland’s currency board exchanged for a hoard of our dollars, and if those dollars were circulated, they would need to be replaced as they wore out.) But don’t expect to throw a big national party with the proceeds. The seigniorage the Bank of Canada earns from our own economy, about a hundred times as large as Iceland’s, is only $2 billion a year.

In other words, the appropriate Canadian attitude toward Icelandic loonification is probably “Why not?”

It is hard to be sure how serious a possibility our dollar is for Iceland. There is agreement that Iceland must choose some external basis for its currency as it prepares to loosen controls on cross-border capital flows imposed in the wake of its banking system’s dramatic 2008 collapse. The Icelandic króna fell from 131 to the euro to 340 almost overnight before the introduction of those capital controls. Iceland wants to rejoin the mainstream of world finance, but it can no longer do so with a fairy tale unit of account. The choice, says Prime Minister Jóhanna Siguršardóttir, is between “surrendering” by adopting some other country’s currency or joining the European Union and taking the euro.

Her opponents don’t see much of a difference, surrender-wise. (Either you conduct an independent monetary policy, determining your own inflation rates and money supply, or you don’t.) Since isolated Iceland isn’t really part of any optimum currency area at all, there are no ideal choices, but the theory is that both Iceland and Canada are commodity-dependent and would therefore have business cycles in approximate sync. Other observers note, however, that Canada’s exchange rates are increasingly influenced by oil prices. Iceland does not yet have an offshore oil industry, although it has marketed a few undersea oil leases.

Dean Baker, a U.S. economist of the left, famous for predicting the financial crisis, says Iceland should be “thanking the god of small currencies” it was able to ratchet down the króna in 2008. He calls the loonie an “especially bizarre” choice for an Icelandic currency. The right policy for an emergency isn’t necessarily the right one for a rebuild, but if you’re going to use a unit of account tied to oil prices, being a net seller of oil does seem like a good idea.

Barring a sudden change of government, and such a thing is always possible in a country that is essentially a fairly close-knit extended family, the dream of a loonie-denominated Iceland will probably remain just that—which seems like a shame. No Canadian heart fails to feel romantic stirrings at the thought of a land peopled by the same restless Scandinavians who left their hairpins and knitting needles at L’Anse aux Meadows. More than 90,000 of us are descended from the Icelandic diaspora; Icelandic Canadians, a miniscule fragment of a fragment of the human species, have competed at Cannes, mapped the High Arctic, helped win the Second World War, and orbited the Earth.

The adoption of the Canadian dollar by Iceland would create an incentive for new economic ties between the countries, and social and political ties are rarely slow to follow. Is that worth something? The Norwegians, our fellow oil exporters, seem to think so: one of their top economists, Oystein Noreng, wrote a newspaper article this month urging Iceland to adopt Norway’s currency. It would, he contended, lay the groundwork for partnership between the two countries on circumpolar issues and economic policy—even future Icelandic oil development. “Canada” substitutes pretty neatly for “Norway” in his argument, so shouldn’t somebody be making the sales pitch on our behalf?

  
  

>>><<<
 

 

The adoption of the Canadian dollar by Iceland

would create an incentive for new economic ties between the countries,

and social and political ties are rarely slow to follow. 

      
 
>>><<<
 
     
  
 

Aš »kęra til« saksóknara er ekki žaš sama og aš »įkęra fyrir« dómstóli

 

  
  
null   Samstaša žjóšar
   
NATIONAL UNITY COALITION                                                           
   Barįttusamtök fyrir sjįlfstęšu rķki į Ķslandi

   og fullveldisréttindum almennings.
   Stöndum vörš um Stjórnarskrį Lżšveldisins.

 
 
  
   

    

Aš »kęra til« saksóknara er ekki žaš sama og aš »įkęra fyrir« dómstóli


Birtist fyrst ķ Morgunblašinu 05. aprķl 2012.

 
 


Loftur Altice Žorsteinsson.

                                 
Sś fullyršing aš Alžingi geti veriš įkęrandi fyrir Landsdómi viršist flestum landsmönnum vera röng, ekki bara réttarfarslega heldur einnig mįlfarslega. Aš »kęra til« saksóknara er ekki žaš sama og aš »įkęra fyrir« dómstóli. Žeir sem hafa meš hįvęrum mįlflutningi haldiš žvķ fram aš Alžingi sé įkęrandi gagnvart fyrrverandi forsętisrįšherra ęttu aš lesa Stjórnarskrįna. Hvort stendur skrifaš ķ Stjórnarskrįnni, aš Alžingi geti kęrt rįšherra eša įkęrt ?
  

Ekki er ótrślegt aš flestir lesendur viti aš Stjórnarskrįin veitir Alžingi heimild til aš kęra rįšherra. Stašreyndin er sś, aš ķ meira en 100 įr hafa allar stjórnarskrįr landsins heimilaš Alžingi aš kęra rįšherra, en ekki heimilaš žinginu aš gerast įkęrandi. Žessi afmörkun er aušvitaš gerš til aš ašskilja löggjafarvald og dómsvald, ķ anda rķkjandi hugmynda um žrķskiptingu rķkisvaldsins. Er ekki vert aš menn hafi žessa stašreynd svart į hvķtu ? Heimildir Alžingis aš kęra rįšherra, ķ stjórnarskrįm landsins:

  

03.10.1903: »Rįšherrann ber įbyrgš į stjórnarathöfninni. Alžingi getur kęrt rįšherrann fyrir embęttisrekstur hans eftir žeim reglum, er nįnar veršur skipaš fyrir um meš lögum.«

 

19.06.1915: »Konungur er įbyrgšarlaus og frišhelgur. Rįšherra ber įbyrgš į stjórninni. Alžingi getur kęrt hann fyrir embęttisrekstur hans. Landsdómur dęmir žau mįl.«

 

18.05.1920: »Konungur er įbyrgšarlaus og frišhelgur. Rįšherrar bera įbyrgš į stjórnarframkvęmdum öllum. Rįšherraįbyrgš er įkvešin meš lögum. Alžingi getur kęrt žį fyrir embęttisrekstur žeirra.«

 

17.06.1944: »Rįšherrar bera įbyrgš į stjórnarframkvęmdum öllum. Rįšherraįbyrgš er įkvešin meš lögum. Alžingi getur kęrt rįšherra fyrir embęttisrekstur žeirra. Landsdómur dęmir žau mįl.«

  

Almennt gildir aš menn geta »kęrt til« saksóknara, sem hefur heimild aš »įkęra fyrir« dómstóli. Žessi ašgreining hugtaka kemur einnig fram ķ žvķ aš hęgt er aš kęra hóp manna sameiginlega, įn nokkurs annars mįlflutnings en aš benda į brotin. Hins vegar er śtilokaš aš įkęra hóp manna sameiginlega, enda vęri žį ķ gildi reglan »allir fyrir einn og einn fyrir alla.« Žótt menn hafi skertan mįlskilning, žį getur žaš ekki veriš afsökun til aš blanda saman tveimur ašskildum og mikilvęgum réttarfarslegum hugtökum.

 

Til aš nefna dęmi um mismun hugtakanna kęra og įkęra, liggur nęrri aš taka nżlega »kęru til« Rķkissaksóknara, žar sem kvartaš var undan starfsemi Evrópustofu. Rķkissaksóknari var bešinn um aš rannsaka starfsemi Evrópustofu, sem er brot į Lögum 162/2006 um fjįrmįl stjórnmįlasamtaka og frambjóšenda, Lögum 62/1978 um bann viš fjįrhagslegum stušningi erlendra ašila viš Ķslendska stjórnmįlaflokka og Lögum 16/1971 um ašild Ķslands aš alžjóšasamningi um stjórnmįla-samband (stašfesting Vķnarsamningsins frį 18. aprķl 1961). Rķkissaksóknari var jafnframt bešinn aš »įkęra fyrir« dómstólum žį ašila sem sannanlega eru brotlegir. Hér mį lesa kęruna frį 17.02.2012:

                                 

 

Ķslendska gerir žannig skżran mįlfarslegan greinarmun į aš »kęra til« og aš »įkęra fyrir« . Ekki veršur annaš séš en réttarfarslegur greinarmunur sé jafn skżr. Žessi orš er einnig aš finna ķ sumum öšrum tungumįlum. Žannig į Danska oršiš »kęre« (kęra), Sęnska į oršin »kära« (kęra) og »åkära« (įkęra) og Forn-Enska oršiš »ceorian« sem merkir aš kęra til dómstóls, auk žess almennt aš kvarta. Aš mķnu mati er uppruna oršisins »kęra«  aš finna ķ Latķnu. Žaš er dregiš af Latneska oršinu »queror« (kennimyndir: queror, queri, questus), sem merkir aš leggja fram formlega kvörtun ķ réttarsal, en einnig almennt aš kvarta og mótmęla. Bęta mį viš, aš ekki er ólķklegt aš oršiš kvarta sé af sama uppruna og kęra.

  

Hęgt er aš velta fyrir sér hvaš forskeytiš »į« merkir og hvašan žaš kemur. Mķn skošun kemur fram af eftirfarandi setningum: Lżsa »kęru į« hendur einhverjum (įkęra einhvern), lżsa »vķtum į« hendur einhverjum (įvķta einhvern), lżsa »sök į« hendur einhverjum (įsaka einhvern). Telji einhver aš žessi skošun sé röng vęri įhugavert aš fį rök fyrir žvķ.

  

Eldsta dęmi um oršiš »kęra« er aš finna ķ Lögréttužętti Grįgįsar, sem rituš var skömmu eftir stofnun Alžingis 930. Eldsta dęmi um oršiš »įkęrendur« finn ég ķ Biblķu Odds Gottskįlkssonar frį 1540. Textinn er ķ Postulasögunni 23:35: »Ég skal forheyra žig nęr žķnir įkęrendur koma. Og hann bauš aš varšveita hann ķ dómhśsi Heródis.«

  

Nišurstaša mķn er aš Alžingi getur ekki veriš įkęrandi fyrir Landsdómi, heldur einungis kęrandi. Įstęšur eru bęši mįlfarslegar og réttarfarslegar. Fjölmargir eru lķklega ósammįla žessari nišurstöšu, enda hafa margir ašilar lżst annari skošun opinberlega, eins og til dęmis: Žingmannanefnd Alžingis, Landsdómur og Saksóknari Alžingis. Fįum viš aš sjį einhvern žessara ašila višurkenna aš žeir höfšu rangt fyrir sér ?

  
   
 

  
>>><<<
 

  Ķslendska gerir skżran mįlfarslegan greinarmun į aš »kęra til« og aš »įkęra fyrir«.
Ekki veršur annaš séš en réttarfarslegur mismunur sé jafn skżr.

  

 
>>><<<
 
     
     
  
 

Should Iceland Adopt the Canadian Dollar ?

 

  
  
null   Samstaša žjóšar
   
NATIONAL UNITY COALITION                                                           
   Barįttusamtök fyrir sjįlfstęšu rķki į Ķslandi

   og fullveldisréttindum almennings.
   Stöndum vörš um Stjórnarskrį Lżšveldisins.

 
 
  
   

    

Should Iceland Adopt the Canadian Dollar ?


Birtist fyrst hjį Ludwig von Mises Institute of Canada 09. marz 2012.

 
 


James Edward Miller.

                                 
Picture a man huddled on the ground being kicked repeatedly by a couple of ex-military type fellows wearing steel toed boots.  Less the man is a masochist, relieving the pain of an relentless barrage of injury should be his number one priority.  Now imagine the man has a chance to opt out of this dilemma but instead has the jack booted thugs replaced with aged men wearing open toed sandals who still proceed to kick him into submission.

Sure, the pain may be have been relieved to slight degree but the agony exists nonetheless.  The symptom for the disease was identified but the remedy was far too ineffective.

Now take Iceland, still recovering from the crisis of 2008, which is looking to adopt the oft-neglected Canadian dollar. From The Globe and Mail:

Iceland’s newfound love for the loonie is sparking a wave of controversy, from Reykjavik to Ottawa.

For 150 years, the rest of the world has shown scant interest in the Canadian dollar – the poor cousin to the coveted U.S. greenback.

But now tiny Iceland, still reeling from the aftershocks of the devastating collapse of its banks in 2008, is looking longingly to the loonie as the salvation from wild economic gyrations and suffocating capital controls.

Canadian ambassador to Iceland Alan Bones had planned to deliver remarks to a conference on the future of the Icelandic Krona, making it clear that if Iceland decided to adopt the Canadian dollar, with all its inherent risks, Canada was ready to talk.

Sounds like a plausible plan at first glance.  The Canadian dollar has been semi-resilient compared to the dollar over the past few decades.

 

 

Given that Iceland may want a slightly more stable currency, the Canadian dollar appears to be a sound choice.  See the krona volatility over the past decade, via Credit Suisse


 

According to The Globe and Mail article

The krona soared nearly 90 per cent between 2001 and 2007, only to crash 92 per cent after the financial crisis in 2008.

But of course adopting the Canadian dollar only brings the illusion of stability that all fiat currencies do.  According to the inflation calculator provided by the Bank of Canada, what cost $1 in 1935 (when the BoC was established) now costs $16.76 in 2012 dollars.  This is in comparison to the U.S. dollar where what cost $1 in 1913, the year of the Federal Reserve’s creation, costs $22.90 according to the inflation calculator at the Bureau of Labor Statistics.

Some stability.

While Iceland has applied to join the Eurozone, this opportunity continues to lose its attractiveness as the sovereign debt crisis drags on.  Ironically enough, Iceland was one of the only countries to partially embrace that crazy concept of privatizing losses when its banking system went to hell (with the exception of the nation’s three largest banks being nationalized in the fall of 2008).  Agence France-Presse notes:

Three years after Iceland’s banks collapsed and the country teetered on the brink, its economy is recovering, proof that governments should let failing lenders go bust and protect taxpayers, analysts say.

“The lesson that could be learned from Iceland’s way of handling its crisis is that it is important to shield taxpayers and government finances from bearing the cost of a financial crisis to the extent possible,” Islandsbanki analyst Jon Bjarki Bentsson told AFP.

“Even if our way of dealing with the crisis was not by choice but due to the inability of the government to support the banks back in 2008 due to their size relative to the economy, this has turned out relatively well for us,” Bentsson said.

Nobel Prize-winning US economist Paul Krugman echoed Bentsson.

“Where everyone else bailed out the bankers and made the public pay the price, Iceland let the banks go bust and actually expanded its social safety net,” he wrote in a recent commentary in the New York Times.

Of course expanding the safety net has only put a limit to the amount of dollars left in private, productive hands but Krugman is smart enough to get a 50% on the quiz.

Another fact Krugman would likely dismiss is that Iceland’s banking collapse was a product of central bank mismanagement and artificially low interest rates resulting in the typical boom bust cycle.  This case is documented in Philip Bagus’s and David Howden’s Deep Freeze: Iceland’s Economic Collapse.  From Chapter 1:

During the several years leading up to the collapse, Iceland experienced an economic boom. The Icelandic financial system expanded considerably; a nation with a population only slightly larger than Pittsburgh, Pennsylvania and a physical size smaller than the American state of Kentucky erected a banking system whose total assets were ten times the size of the country’s GDP. The prices of housing and stocks soared, and consequently so did Iceland’s wealth.

Iceland’s particular crisis, and the world’s in general, was caused by the manipulations of central banks and intergovernmental organizations. Thus, in the final analysis, it was the actions of governments that brought about Iceland’s financial collapse. While some point to the supposed independence of central banks from their nations’ governments, few could argue that the Central Bank of Iceland, with two of its three governors direct political appointees, could be anything other than a cog in the political machine.

In short, the causes of Iceland’s financial collapse are the same causes that explain the worldwide financial crisis of 2008. The main difference in Iceland’s case is their magnitude. In Iceland, the economic distortions were extreme, making the country’s financial structure particularly prone to collapse. Moreover, the Icelandic case contains a special ingredient that made an exceedingly rare event for a developed nation, sovereign bankruptcy, possible in the first place.

Monetary debacles are a dominant feature in central banking as anyone versed in Misean economics should know.  However it doesn’t look like the government of Iceland is going to learn its lesson as it looks to replace its already failed currency with another that will ultimately meet the same maker.  Michael Babad of The Globe and Mail recently gave a few reasons on why adopting the Canadian dollar would be a smart move. Here are a few of the most egregious:

3. Respected central bank

Iceland would of course have no say in monetary policy, but it would have a currency overseen by a very strong central bank and governor, who led Canada out of the recession admirably.

Mark Carney is also respected on the global stage, having recently been named to head up the Financial Stability Board.

“Dear Canada: If Iceland wants you rather than their own inept central bank to earn their seigniorage, accept the deal,” Mr. Wolfers said on Twitter.

4. Fiscal, economic stability

Iceland has no reputation in the wake of its banking collapse.

Who would you prefer at that point, a euro zone crippled by recession and a two-year-old debt crisis, or Canada?

With Canada, you get a stable, if lukewarm, economic outlook, a government that’s still rated triple-A, and a fiscal standing to die for (if you’re Greece or Portugal).

Obviously Mr. Babad has yet to hear of Canada’s looming housing bubble.  As I have documented numerous times, the run-up in Canada’s housing prices is unsustainable.  The bubble will burst soon enough leaving not only pain in wealth terms but in moral sentiment as well.  And as Chris Horlacher points out, the Canadian Mortgage and Housing Corporation, like its equivalents Fannie Mae and Freddie Mac in the U.S., guarantees a large part (90%!) of the country’s housing market.  Being leverage 100:1 means that come the collapse, the CMHC will likely need to be bailed out via the federal government.  This doesn’t bode well for Canada’s fiscal future.

So while Iceland is smart to begin looking elsewhere for a stable currency outside its own inept central bank, choosing another paper standard controlled by the few will not fix the underlying problems associated with cyclical downturns.  Rather than “choose” a national currency, the government would be better off keeping its hands off the entire affair and let the market decide what makes a sufficient unit of transaction.  But then again, politicians would be limited in the votes they can buy so hence the squashing of any true monetary freedom.

This is why fiat money will not see a death anytime soon.  Canada may gain in international influence as others look to its dollar as a reserve currency but it will drag those down foolish enough to trust the whims of its central bankers.   
 

  
>>><<<
 

 

James E. Miller holds a BS in public administration

with a minor in business from Shippensburg University, PA.

He is a former staff columnist to the Shippensburg Slate

and current contributor to his hometown newspaper,

the Middletown Press and Journal.

Read his blog. 

      
 
>>><<<
 
     
     
  
 

Iceland should adopt the Canadian dollar

 

  
  
null   Samstaša žjóšar
   
NATIONAL UNITY COALITION                                                           
   Barįttusamtök fyrir sjįlfstęšu rķki į Ķslandi

   og fullveldisréttindum almennings.
   Stöndum vörš um Stjórnarskrį Lżšveldisins.

 
 
  
   

    

Iceland should adopt the Canadian Dollar


Birtist fyrst ķ Embassy  28. marz 2012.
»Canada&#39;s foreign policy newsweekly« 

 
 


David James Meadows.

                                 
Recently it was reported that there was increased positive movements brewing in Iceland advocating for the adoption of the stable Canadian dollar to alleviate Iceland’s long-term currency woes, and historically high levels of inflation.
  

Certainly, the current problems that the eurozone is facing, resulting from the ongoing Greek debt crisis, have been a major contributing factor in shifting Iceland’s formerly exclusive focus on moving towards adopting the euro towards the apparent stability that the loonie offers.

                                 

Although Icelandic broadcaster RUV announced recently that Canadian Ambassador to Iceland, Alan Bones, would be discussing the matter with Icelandic economic actors in a past meeting in Reykjavik on March 3, his participation was cancelled, and such prospects were further downplayed by officials at the Department of Foreign Affairs and International Trade in Ottawa.   
                                 

However, regardless of the fact that the prospects of Iceland adopting the Canadian dollar also appeared less likely when Icelandic Economic Affairs Minister Steingrķmur J. Sigfśsson recently stated that the adoption of the loonie was not on the table, it is the position here that officials in Ottawa reacted too hastily.

  

Instead, the Canadian government, acting through soft-power diplomacy, should be working proactively to encourage such a move on the part of Icelanders—especially if Reykjavik signals its intentions to talk, as Iceland’s adoption of the Canadian dollar would be in the long-term political, economic and strategic interests of Canada.

  

While a recent article in the Toronto Star titled “Iceland and the loonie: Why adopting the Canadian dollar might lack currency” also painted such prospects in a negative light, little hard evidence was given in regards to how this would be negative for Canada.

  

Instead, much of discussion focused on the potential negatives for Iceland, such as the obvious fact that Reykjavik would essentially surrender control over monetary policy and interest rates to the Bank of Canada.

  

However, one could respond that the same prospects would be virtually assured if Iceland surrendered its monetary policy to the European Central Bank in Frankfurt— which could prove increasingly problematic for Icelanders considering the current debt crisis that the eurozone is facing.

    

Moreover, regardless of the above statements by Mr. Sigfśsson downplaying the prospects of Iceland adopting the loonie, politics can change fast, and Iceland might increasingly have to look to alternative options other than the euro.

                                 

Considering that domestic support for joining the European Union has been steadily dropping fast, the current Icelandic governing coalition of social democrats and left greens could find it increasingly problematic if they were to focus entirely on solving Iceland’s currency woes by adopting the euro via accession to the EU.
                                 
Such domestic obstacles can be seen from a recent Capacent Gallup poll, where 56.2 per cent of Icelanders polled responded that they are against EU membership, and that if they had to vote in a referendum on joining the EU, 67.4 per cent said they would vote no.
                                 
Alternatively, with over 70 per cent of Icelanders in another poll also responding that they were supportive of Iceland adopting the Canadian dollar, the option of the loonie might prove to be the safest and most prudent choice for the Icelandic government. Here, it is important to note that while not formally members of the EU, Icelanders already enjoy access to free trade with Europe’s common market via the European Economic Area, as well as the free movement of people via the Schengen Agreement.
                                 
As a result, adoption of the Canadian dollar would mean that Iceland could retain these privileged benefits, while at the same time not having to surrender sovereign control over its fisheries and agriculture, which Iceland would have to do if it opted for EU membership.
                                 
Overall, the benefits of Iceland adopting the Canadian dollar would far outweigh any negative side effects, which would largely be negligible for Canada. Indeed, Icelandic use of the Canadian dollar would come with little risks, as this would not be a currency union, and control over monetary policy decision-making would remain firmly in the hands of Canadians in the Bank of Canada.

  

Most importantly, just the prospect of such a move by Iceland would serve to further reinforce and strengthen the Canadian dollar, thus increasing Canadian purchasing power and prestige internationally.

  

Many other economic benefits would result as well, as Iceland’s adoption of the loonie would facilitate further increased commerce and trade between the two countries.

  

In doing so, this would help increase key opportunities for Canadian exporters via the diversification of Canadian export markets. These ties would have important benefits for important Canadian economic sectors in fisheries, natural resources and raw materials.

                                 

Indeed, Canadian international aluminium giant Alcan already has an impressive and noticeable presence in Iceland, as one passing on the highway from the Keflavik airport to Reykjavik can see as they drive past the large Alcan aluminum smelter on the way.

  

Certainly, the increased ties that would come as a result of the Icelandic adoption of the Canadian dollar would only serve to further enrich such already close economic links.

  

Additional benefits would also accrue, which would involve increased opportunities for valuable mutually beneficial exchanges in education, culture and the arts, as well as the prospect of increased tourism between the two countries.

  

Indeed, such bonds would be facilitated by the fact that Iceland is one of the most anglophile countries in Europe, as almost the whole population speaks English as their second language.

  

Aside from the economic benefits, such a move by Iceland would also have important strategic benefits in helping Canada further reassert its position as a dominant and influential power on the world stage. Certainly, the cementing of strong relations between the two countries would be of important benefit to Canada’s long-term strategic interests, especially in regards to promoting Canada’s sovereignty claims in the Arctic.

  

Closer relations resulting from such increased political, economic and diplomatic ties would also certainly give Canada a sympathetic ear from Icelanders and a key ally in helping to promote Canada’s Arctic interests.

  

As a fellow Arctic nation, having Iceland on our side would help promote Canada’s goals in the Arctic, not only in giving Ottawa added political weight and moral support in disputes with Russia, but also in dealing with infringing boundary claims from the United States and Denmark.

                                 

Finally, as one who has travelled to Iceland extensively, I can report that it should come as no surprise to Canadians that Icelanders consider Canada as one of their closest friends and as an ally.
                                 
The Icelandic adoption of the loonie would only serve to further cement the close bonds between our two countries, and facilitate beneficial partnerships for the foreseeable future. Should the time come, such a move on the part of Reykjavik should be welcomed and encouraged by Ottawa, as it would be in the long-term political, economic and strategic interests of Canada.

  
  

>>><<<
 

 

David James Meadows is a doctoral candidate in political science,

and a doctoral fellow with the Centre for Foreign Policy Studies

at Dalhousie University. 
      
 
>>><<<
 
     
  
 

Alex Jurshevski: Blessun ef žiš takiš upp Kanadadollar - Andstęšingar žeir sömu og réšust gegn Ķslandi

 

  
  
null   Samstaša žjóšar
   
NATIONAL UNITY COALITION                                                           
   Barįttusamtök fyrir sjįlfstęšu rķki į Ķslandi

   og fullveldisréttindum almennings.
   Stöndum vörš um Stjórnarskrį Lżšveldisins.

 
 
  
   

    

Alex Jurshevski: Blessun ef žiš takiš upp Kanadadollar

-----

Andstęšingar žeir sömu og réšust gegn Ķslandi


Fyrst birt ķ Pressunni 09. marz 2012.

 
 
Alex Jurshevski, forstjóri Recovery Partners, segir aš žaš myndi verša mikil blessun ef Ķslendingar tękju upp Kanadadollar. Hann segir andstęšinga žessarar hugmyndar vera žį sömu og réšust į Ķsland fyrir nokkrum įrum. 

Ķ nżjasta Pressupennapistli sķnum segir Jurshevski aš upptaka Kanadadollas sé tękifęri sem sprottiš hafi śr fjįrmįlakrķsu og fengiš aš malla ķ bakgrunninum.

Ķ sķšustu viku var komiš ķ veg fyrir aš kanadķski sendiherrann į Ķslandi fengi aš tala į rįšstefnu og greina frį kostum og möguleikum gjaldmišlasamstarfs viš Kanada. Hvers vegna? Jś, vegna žess aš slķkt samstarf er sennilega of skynsamlegt og hefur ķ för meš sér of mikla kosti – bęši pólitķska og efnahagslega – fyrir bęši Kanada og Ķsland. Sterkir hagsmunaašilar, mikiš til žeir sömu og réšust gegn Ķslandi fyrir nokkrum įrum, viršast hafa beitt įhrifum sķnum gegn žessum skynsamlegu umręšum žegar ljóst varš aš hugmyndinni óx fylgi.

Hann vitnar til aldargamals og farsęls sambands milli Ķslands og Kanada, margt sé lķkt ķ samtķmasögu žeirra hvaš varšar lżšręši og grunngildi og segir žetta skipta mįli og einnig aš Ķslendingar taki upp nżja mynt.

Žetta skiptir mįli vegna žess aš Ķslendingar vita aš žeir verša aš stķga mikilvęg skref til aš koma į efnahags- og fjįrhagslegum stöšugleika og reisa eldveggi, sem koma ķ veg fyrir endurtekningu žess sem geršist įriš 2008 og ķ ašdraganda žess. Ķslendingar verša lķka aš leggja grunn aš stöšugum og fyrirsjįanlegum vexti. Žetta er ekki hvaš sķst mikilvęgt ķ ljósi žess aš Ķslendingar standa nś undir mikilli skuldabyrši sem žarf aš stjórna af įbyrgš. Aldrei fyrr hefur Ķsland veriš jafn skuldsett og žvķ skiptir žetta atriši mjög miklu mįli.

Kostir og gallar gjaldmišilssamstarfs viš Kanada séu skżrir. Dollarinn sé bundinn hagkerfi, sem er miklu stęrra og stöšugra en hiš Ķslendska, enn sem komiš er, žó aš samsetning žess sé ķ stórum drįttum svipuš. Žess vegna muni neytendur, fyrirtęki og opinberir ašilar geta gert markvissari įętlanir en fyrr, byggšar į stöšugleika.

Žaš er ekkert neikvętt viš žessa stefnu fyrir Ķslendinga – nema hvaš hśn mun śtiloka möguleikann į žvķ aš taka upp evru, möguleika sem įkvešnir ašilar hafa mjög talaš fyrir. Fyrir tveimur įrum sögšum viš (Recovery Partners) viš rķkisstjórnina:

»Hvers vegna ęttuš žiš aš vilja ganga ķ samband (Evrópusamband) žar sem žiš eruš barin til óbóta viš śtidyrnar og ręnd aleigunni žegar inn kemur ?«

Viš žetta mį bęta aš evrusvęšiš er ķ helgreypum óleysanlegrar krķsu og viršist ekki hafa rįš gegn henni. Margt bendir til žess aš įšur en yfir lżkur muni atburšarįsin į evrusvęšinu lįta hruniš į Ķslandi lķta śt eins og barnaleik. Andspęnis krķsunni viršist lżšręšiš eiga undir högg aš sękja ķ Evrópu og skrifręšiš hengir sig į brostna von misheppnašs verkefnis. Žessi harmleikur hefur žróast nįkvęmlega eins og viš (Recovery Partners) spįšum fyrir žegar viš ręddum viš Ķslendsku rķkisstjórnina og fulltrśa stjórnmįlaflokka įriš 2010.

 

Af žessum sökum ętti AGS aš vera fylgjandi žvķ aš Ķsland taki upp Kanadadollar žvķ žaš myndi stušla aš stöšugleika ķ Ķslendska hagkerfinu og reisa varnir gegn žvķ aš hrun į borš viš žaš sem varš 2008 endurtaki sig.

Margir fleiri kostir fylgja žvķ aš taka upp Kanada dollar:

•   Lįntökukostnašur lękkar.

•   Bankar, fyrirtęki og opinberir ašilar fį ašgang aš miklu stęrri og sterkari lįnveitendum.

•   Ašgengi aš mörkušum til aš verja hvers kyns fjįrhagslega įhęttu aušveldar bönkum, opinberum ašilum og fyrirtękjum įhęttustżringu į bęši eignum og ķ rekstri. Žetta greišir leišina aš afnįmi verštryggingar sem hefur valdiš grķšarlegu fjįrhagslegu tjóni og stušlar aš samfélagsupplausn.

•   Ašgengi aš frķverslunarsvęši Noršur-Amerķku (NAFTA) veršur möguleiki.
 
•   Ekkert fullveldisafsal fylgir upptöku Kanada dollars öfugt viš žaš sem yrši ef Ķsland kżs aš verša hluti af evrusvęšinu.

•   Millirķkjavišskipti munu eflast.

•   Fjįrhagsleg hagkvęmni eykur framleišni og bętir samkeppnisstöšu Ķslands.

•   Nįnari samvinna um stefnumörkun og stjórnun Noršur-heimskautsins og nešansjįvaraušlinda į žvķ svęši mun styrkja įhrif Ķslands t.d. į vettvangi Noršur-heimskautsrįšsins.

•   Kanada dollar mun veita nįnast skotheldar varnir gegn tilraunum til aš rįšast gegn gjaldeyrisforša ķslenska Sešlabankans, sem getur haft ķ för meš sér gjaldeyrishöft.

•   Ašgangur aš višurkenndu fyrsta flokks fjįrmįlakerfi og regluverki veršur mögulegt. Žaš styrkir stöšu Ķslands og leišir til hęrra lįnshęfismats fyrir landiš jafnvel žó aš ekki verši aš fullu gengist undir kanadķskt fjįrmįlaeftirlit.
 
Hann segir aš Ķsland žurfi ekki leyfi neins til aš taka upp mynt annars lands en žaš yrši mikil blessun ef upptaka Kanadadollars yrši gerš ķ samvinnu viš kanadķsk stjórnvöld.    

                                 

  

>>><<<
 

  
     
  

« Fyrri sķša | Nęsta sķša »

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband