»Fastgengi« tryggir sjálfkrafa stöðugleika og aukinn hagvöxt

Jón Sigurðsson	Myntráð	Kanadadalur	Icesave-vextir	Ólafur og Dorit	Icesave-vextir
Stjórnarskráin	Ólafur og Dorit	Vinstrivaktin	Samtök fullveldis	Evrópuvaktin	Heimssýn

  

  

Samstaða þjóðar    NATIONAL UNITY COALITION                                                               Baráttusamtök fyrir sjálfstæðu ríki á Íslandi og fullveldisréttindum almennings.    Stöndum vörð um Stjórnarskrá Lýðveldisins.

  

»Fastgengi« tryggir sjálfkrafa stöðugleika og aukinn hagvöxt.

Fyrst birt 16. apríl 2013.

 

Loftur Altice Þorsteinsson.

Fjármagn í umferð er annars vegar peningar sem útgefnir eru af myntsláttu (seðlabanka, myntráði eða erlendir peningar) og hins vegar skuldbindingar sem einstaklingar og fyrirtæki gera með gjaldmiðilinn sem viðmið. Ef peningakerfi væri gert upp myndu skuldbindingarnar þurrkast út, en eftir standa peningarnir.

Ef um er að ræða fullkominn sýndarpening (fiat money), stendur engin stoðmynt eða önnur verðmæti á bak við hann, peningurinn er einskis virði. Ef peningurinn er alvöru (real money), þá er hægt að skipta honum öllum hjá myntsláttunni fyrir alþjóðlega stoðmynt og bókhald peningakerfisins gengur þá upp. Myntráð á alltaf stoðmynt til að skipta fyrir útgefinn pening. Undir stjórn seðlabanka liggur ástandið einhver staðar á milli, en enginn veit hver raunveruleg staða er.

Án óeðlilegra afskipta ríkisvaldsins, ræðst  fjármagn í umferð af efnahagslegum umsvifum í hagkerfinu. Aukning fjármagns í umferð er merki um hraðari útgáfu skuldbindinga, eða meiri þörf fyrir seðla og mynt. Vegna tækniþróunar er núna ekki jafn mikil þörf fyrir peninga og áður var, heldur eru skuldbindingar gerðar í auknum mæli rafrænt. Ekki er hægt að auka fjármagn í umferð, hvort sem um er að ræða peninga eða skuldbindingar, nema eftirspurn sé eftir því.

Sú hugmynd að viðskiptabankar gefi út peninga er röng. Bankarnir gefa út skuldbindingar og það er verkefni eftirlitsaðila að gæta þess að skuldir og eignir umfram eiginfé standist á, hjá hverjum banka. Aukinn hraði í innlánum og útlánum bankanna er ekki merki um aukna útgáfu peninga, heldur betri nýtingu verðmæta.

Hvað er verðbólga?

Verðbólga er hækkun á verði vöru og þjónustu, frá einum tíma til annars. Hún stafar oft af tveimur ástæðum. Innri ástæða verðbólgu stafar öðru fremur af hagvexti og til lengri tíma hlýtur þessi verðbólga að vera í samræmi við uppsafnaðan hagvöxt. Ytri ástæða verðbólgu er oftast gengisfall gjaldmiðilsins og getur auðveldlega farið fullkomlega úr böndum. Ástæðan fyrir óðaverðbólgu er ekki síður huglæg en efnahagsleg. 

Verðbólga stafi því ekki af  aukningu á peningamagni í umferð. Hvorki er hægt að neyða in á hagkerfið peningum né skuldbindingum. Það er efnahagsástand hagkerfisins sem kallar á aukningu eða minnkum peningamagns. Ef til dæmis verðlag hefur hækkað um 50%, þá verður fjármagn í umferð að vera 50% meira, til að þjóna sama tilgangi og áður. Það er því verbólgan sem kemur á undan aukningu peningamagns, en ekki á eftir.

Hvernig er hægt að minnka verðbólgu?

Til að skapa stöðugleika, sem merkir minni verðbólgu og af stöðugleika leiðir minni eignabruni og meiri kaupmáttur, er nauðsynlegt að koma á alvöru fastgengi. Einungis tímabundið gagn getur verið að tylltu-gengi, því að það fyrirkomulag gengis hrynur innan skamms. Eini munurinn á flotgengi og tylltu-gengi er að flotgengi fellur jafnt og þétt, en tyllt-gengi í stökkum.

Fastgengi verður ekki komið á, nema leggja Seðlabankann niður og taka upp myntráð, eða taka í notkun alþjóðlegan gjaldmiðil. Auðvelt er að skipta á milli þessara tveggja forma fastgengis, en stofnun myntráðs tekur lengri tíma. Alþjóðlegan gjaldmiðil er hægt að taka upp á viku, en myntráð þarf 12 mánuði, því að fyrirkomulag þess verður að festa í Stjórnarskrána.

Myntráð á Íslandi þarf að hafa stoðmynt í varasjóði, sem nemur um 50 milljörðum Króna. Eðlilegt er að Seðlabankinn leysi út með gjaldeyri þá 45 milljarða sem hann er með útistandandi í Krónum. Ríkið leggur til myntráðsins þann gjaldeyri sem á vantar, en fær síðar til eignar þann myntgróða sem myndast hjá myntráðinu.