Valið stendur um Myntráð Íslands eða Seðlabanka

Jón Sigurðsson	Myntráð	Kanadadalur	Icesave-vextir	NEI við ESB	XXX
Stjórnarskráin	Fjárframlög	Vinstrivaktin	Sunni-Islam	Evrópuvaktin	XXX

  

 

Samstaða þjóðar    NATIONAL UNITY COALITION                                                               Baráttusamtök fyrir sjálfstæðu ríki á Íslandi og fullveldisréttindum almennings.    Stöndum vörð um Stjórnarskrá Lýðveldisins.

 

 

Valið stendur um Myntráð Íslands eða Seðlabanka.

Birtist fyrst í Morgunblaðinu 20. desember 2008.

Loftur Altice Þorsteinsson.

Þeir hagfræðingar gerast stöðugt háværari sem halda því fram, að seðlabankar séu óþarfir eða jafnvel skaðlegir efnahag þjóða. Jafnframt er því haldið fram, að svonefnd myntráð séu mun gagnlegri og þjóðhagslega hagkvæmari stofnanir. Þessar vangaveltur manna snúast um aðferðir sem seðlabankar og myntráð nota, til að skapa stöðugleika á gengi gjaldmiðla, því eins og Karl Schiller (1911-1994) fjármálaráðherra Þýðskalands og einn áhrifamesti hagfræðingur sins tíma, sagði: »Stöðugur gjaldmiðill er ekki allt, en án stöðugs gjaldmiðils er allt annað einskis virði.«

Stöðugur gjaldmiðill ætti að vera forgangsverkefni.

Seðlabankar segjast hafa efnahagslegan stöðugleika að markmiði. Raunveruleikinn er sá að oftar en ekki hella þeir olíu á eldinn. Úrræði þeirra eru verri en vandamálið. Til að halda gengi gjaldmiðilsins stöðugum, hefur Seðlabankinn tvær meginaðferðir. Annars vegar er genginu tyllt (pegged currency) við sterkan gjaldmiðil eins og US-dollar og gefin fögur fyrirheit um að það sé nú fast. Hin leiðin er að láta gengið fljóta (floating currency).

Báðar aðferðir seðlabankanna eru gagnslausar, því að þeirra meginverkefni er að þjóna pólitískum öflum en ekki efnahagslegum þörfum almennings. Enginn tekur mark á innistæðulausum yfirlýsingum seðlabanka, enda vinna þeir sjálfir einarðlega gegn yfirlýstum markmiðum. Með reglulegu millibili missa seðlabankar tökin á efnahagsmálunum og koma hagkerfunum á kaldan klakann. Óðaverðbólga tekur við af gengisfalli og almenningur fær að blæða fyrir mistökin.

Vilji menn í alvöru skapa stöðugleika í hagkerfi, er myntráð eina lausnin. Myntráð starfar eftir föstum ósveigjanlegum reglum, sem tryggja stöðugt og fast gengi (fixed currency) gjaldmiðilsins. Viðfangsefni myntráðs er að gefa út gjaldmiðil landsins, til dæmis Íslendskan dollar (ISD) og varðveita stoðmynt (anchor currency), sem í okkar tilfelli er eðlilegt að sé US-dollar (USD). Bezt er að hafa skiptihlutfallið 1 ISD = 1 USD, því að þannig verða öll viðskipti með báða gjaldmiðlana auðveld innanlands.

Þeir sem vilja frekari upplýsingar um upptöku Íslendsks dollars, með myntráði og baktryggingu USD, geta fundið þær hér: Umræða um fyrirhugaða upptöku Kanadadals er lífleg og uppbyggileg.

Myntráð með USD sem stoðmynt er lausn Íslands.

Frá því að Bretton Woods-samkomulagið var gert 1944, hefur dollarinn verið bakhjarl peningakerfis heimsins, að svo miklu leyti sem gjaldmiðill einnar þjóðar getur verið í slíkri stöðu. Dollarinn er eini alþjóðlegi gjaldmiðill heimsins, sem lýsir sér í því að 3/4 allra dollara eru í notkun utan Bandaríkjanna. Gjaldeyrisvarasjóðir þjóða heimsins eru að 65% í dollurum og öll hrávöru-viðskipti heimsins fara fram í dollurum. Ef Íslendingar eru að leita að traustum alþjóðlegum gjaldmiðli, til að koma á stöðugleika hins Íslendska gjaldmiðils, er valið augljóslega USD.

Hægt er að nýta sér stöðugleika dollarasvæðisins með tvennu móti. Annaðhvort beinlínis með upptöku USD sem gjaldmiðils í landinu, eða að nota USD til stuðnings Íslendskum gjaldmiðli með myntráði. Þessa aðferð mætti einnig kenna við dollarafót. Hugmyndin að baki myntráði er sú sama og að baki gullfæti, sem lengi reyndist þjóðum heims frábærlega. Hægt er að lýsa þessum kostum svo:

1. Upptaka USD. Krónunni er þá skipt út fyrir USD, sem að loknum 6-12 mánaða aðlögunartíma yrði eini gjaldmiðill landsins. Á þessari aðferð er sá stóri galli, að við værum með í umferð mikil verðmæti sem við annars gætum verið með í vinnu og gæfi okkur arð. Á móti kemur sparnaður við að leggja Seðlabankann niður.

2. Upptaka ISD og USD. Í stað krónunnar er tekinn upp Íslendskur dollar (ISD) sem er varinn með 100% baktryggingu með USD, auk þess sem USD verður fullkomlega gjaldtækur. Þetta krefst þess að komið verði á fót myntráði Íslands, með um 10 manna starfsliði og jafnframt er hægt að leggja Seðlabankann niður. Verkefni myntráðsins er að gefa út ISD, varðveita varasjóðinn og skipta úr USD yfir í ISD, eða öfugt, með skiptihlutfallinu 1 ISD = 1 USD. Bæði ISD og USD verða gjaldgeng mynt. Varasjóðurinn verður ávaxtaður í Bandarískum ríkisskuldabréfum og áætlaður arður af því er 1,5 milljarðar króna á hverju ári.

Trúarlegur ofsi er ekki viðeigandi í efnahagsmálum.

Ávinningur af leið 2 er augljóslega mikill og ekki hægt að hafna honum án einhverra raka. Maður tekur ekki upp 1,5 milljarða króna af götunni! Til að útskýra þennan myntgróða (seiniorage) betur, getum við hugsað okkur, að við værum með „gullfót“ undir gjaldmiðlinum í stað USD. Myndi okkur detta í hug að nota gullið sem gjaldmiðil til daglegra nota? Þetta var auðvitað gert í fornöld, en varla í dag. Við myndum leigja út mest af gullinu, til öruggra aðila og hafa þannig af því arð.

Er ekki kominn tími til að fjallað sé um gjaldmiðilsmál, án einhliða áróðurs fyrir Evru? Þótt einhverjir berjist fyrir ESB-aðild, af trúarlegum ofsa, er ekki við hæfi að umræða um jafn mikilvægt mál og efnahagslegan stöðugleika í landinu sé undirlögð af innantómum upphrópunum. Eigum við ekki fyrst að koma okkur upp stöðugum gjaldmiðli og síðan að takast á um stjórnarfarslegt frelsi þjóðarinnar? Þeir sem vilja beygja sig undir ok ESB, munu áfram njóta málfrelsis og svo geta þeir líka flutt búferlum til Evru-landsins.