Vigdís Finnbogadóttir - gagnslaus glókollur á forsetastóli

Jón Sigurðsson	Myntráð	Kanadadalur	Icesave-vextir	Ólafur og Dorit	Icesave-vextir
Stjórnarskráin	Ólafur og Dorit	Vinstrivaktin	Samtök fullveldis	Evrópuvaktin	Heimssýn

  

  

Samstaða þjóðar    NATIONAL UNITY COALITION                                                               Baráttusamtök fyrir sjálfstæðu ríki á Íslandi og fullveldisréttindum almennings.    Stöndum vörð um Stjórnarskrá Lýðveldisins.

  

Vigdís Finnbogadóttir – gagnslaus glókollur á forsetastóli.

  

Loftur Altice Þorsteinsson.

Það kom mörgum Íslendingum á óvart, að fyrrverandi forseti Lýðveldisins Vigdís Finnbogadóttir skyldi skipa sér í sveit með þeim kjölturökkum Evrópusambandsins, sem vildu leggja Icesave-klafann á almenning. Menn hafa velt fyrir sér, hvort ferill Vigdísar sem forseti hafi gefið vísbendingar um að hún væri sérstaklega höll undir erlendt vald. Vigdís sendi út yfirlýsingu um Icesave, daginn fyrir þjóðaratkvæðið 09. apríl 2011.  Yfirlýsing hennar um Icesave-III-lögin er svohljóðandi:

Að gefnu tilefni. Ég hef ekki lagt í vana minn að lýsa afstöðu minni til umdeildra mála, en nú hefur mikill fjöldi fólks innt mig eftir skoðun minni á þeirri þjóðaratkvæðagreiðslu sem nú fer í hönd. Mér er afar umhugað um framtíð þjóðarinnar og að vel athuguðu máli vil ég upplýsa að ég hef farið á kjörstað, vegna fjarveru næstu daga, og greitt atkvæði mitt með jáyrði, samningnum í vil.

Í afstöðu minni hef ég ekki síst haft í huga þau gömlu sannindi að deilur beri að leysa með samningum. Það er aðal friðsamra þjóða, en ekki að heyja langvinn stríð um óljós efni. Það er þannig sem traust myndast milli þjóða. Frá mínu sjónarmiði séð leikur enginn vafi á því að orðstír okkar Íslendinga bíður mikinn skaða af áframhaldandi deilum, átökum fyrir dómstólum og flóknum lagaþrætum. Þá er mikið í húfi að við Íslendingar snúum sem fyrst baki við sundrungu og deilum og stöndum heldur saman að því að byggja upp heildstæða og farsæla framtíð fyrir land og lýð. Þess kann ég best að óska Íslendingum.

Vigdís ber við þeirri röngu fullyrðingu »að deilur beri að leysa með samningnum« og gefur í skyn að Icesave-deilan hafi staðið um »óljós efni«. Eftir úrskurð EFTA-dómstólsins 28. janúar 2013, vita allir Íslendingar að Samstaða þjóðar gegn Icesave og aðrir andstæðingar Icesave-III-laganna fóru með rétt mál. Ef “samningaleið” ríkisstjórnarinnar hefði verið farin, hefði deilan ekki verið “leyst” með samningum, heldur hefði þjóðin gefið eftir frumburðarrétt sinn. Ísland hefði beygt sig fyrir ofveldinu. Einungis manneskja í annarlegu ástandi getur haldið því fram að “samningaleið” ríkisstjórnarinnar hafi haft eitthvað að gera með eðlilega samninga, þar sem aðilar standa jafnfætis.

Eftir að hafa hugsað um Icesave-deiluna í fjögur ár, get ég fullyrt að efnisatriði deilunnar verða ekki skilgreind sem »óljós efni«. Úrskurður EFTA-dómstólsins er á engan hátt óljós og engum innan félagsins Samstaða þjóðar gegn Icesave hefur dottið í hug að efnisatriði deilunnar væru óljós. Getur nokkur nema glókollur haft svona takmarkaðan skilning á einu stærsta hagsmunamáli þjóðarinnar? Jú, raunar er öfgafullum Evrópusinnum trúandi til að halda fram svo kolröngu mati.

Icesave-deilan er ekki eina málefnið þar sem Vigdís Finnbogadóttir hefur tekið sér áberandi stöðu gegn hagsmunum þjóðarinnar. Ég minni á deiluna um inngöngu Íslands í Evrópska efnahagssvæðið (EES), sem tók gildi 01. janúar 1994. Þrátt fyrir að rúmlega 34 þúsund manns, eða um 19% kjósenda, skrifuðu undir áskorun á Vigdísi að neita undirskrift laganna um EES og setja þau þar með í þjóðaratkvæði, var hún fljót að taka þátt í samsærinu. Á ríkisráðsfundi 13. janúar 1993, aðeins degi eftir samþykkt Alþingis, innsiglaði hún sigur Evrópusinna. Í tilraun til að blekkja almenning, gaf hún út eftirfarandi yfirlýsingu:

Svo sem öllum er kunnugt hafa forseta Íslands á undanförnum vikum borist áskoranir fjölda mætra Íslendinga, sem margir eru mér persónulega kunnir og nánir, þar sem þess er óskað að forseti beiti áhrifum sínum til þess að samningur um Evrópskt efnahagssvæði verði lagður fyrir þjóðaratkvæði. Það má öllum ljóst vera að við þær aðstæður er forseta mikill vandi á höndum og ber að sýna ýtrustu varkárni og kynna sér allar hliðar mála til þrautar. Það hef ég gert og til þess að geta greint ríkisstjórn skýrt og grannt frá aðstöðu minni og afstöðu hef ég boðið til þessa fundar. Árið 1946, í forsetatíð Sveins Björnssonar, bárust forseta tilmæli af þessu tagi, og nú eins og þá er boðað til ríkisráðsfundar.

Frá stofnun lýðveldis á Íslandi hefur embætti forseta Íslands verið í mótun. Þar hefur jafnt og þétt styrkst sá meginþáttur embættisins að vera óháð og hafið yfir flokkapólitík og flokkadrætti, en um leið samnefnari fyrir Íslendska þjóðmenningu, mennta- og menningarstefnu Íslendinga, tákn sameiningar en ekki sundrungar. Glöggt vitni um það eðli embættisins er að engin forseti hefur gripið fram fyrir hendur á lýðræðislega kjörnu Alþingi sem tekið hefur ákvarðanir sínar með lögmætum hætti.

Sá forseti sem nú gegnir því embætti hefur í störfum sínum alla tíð lagt áherslu á sáttmála sinn við þjóðina, við fólk úr öllum flokkum sem aðhyllist ólíkustu skoðanir. Með því hef ég viljað rækja sameiningarhlutverk forsetaembættisins og sett það öðru ofar. Í því felst að virða þær hefðir og venjur sem skapast hafa og efna þannig drengskaparheit forseta við þjóðina.

Fullveldi og sjálfstæði þjóða er ekki umfram allt háð því formi sem þær hafa á samskiptum sínum við aðrar þjóðir heimsins. Fullveldi og sjálfstæði koma innan frá, eru byggð á inntaki, menntun og menningu þjóðarinnar og færni hennar til að standa á eigin fótum, tala sinni eigin röddu.

Ég mun nú á eftir staðfesta með undirskrift minni lög þau sem Alþingi Íslendinga samþykkti 12. janúar 1993 um Evrópska efnahagssvæðið. Um leið brýni ég fyrir ríkisstjórn, Alþingi og þjóðinni að sýna í verki vilja sinn til þess að hér gangi menntuð menningarþjóð á vit framtíðarinnar, sameinuð þjóð sem gengur þess ekki dulin að þekking hennar, menntun hennar til hugar og handa er forsenda þess að hennar verði um aldir getið sem fullvalda og sjálfstæðrar þjóðar.

 

Þær ástæður sem Vigdís gaf fyrir ákvörðun sinni að staðfesta EES-lögin eru léttvægar og að hluta til fjarstæðukenndar, vegna þess að hún tíndi til atriði sem ekkert höfðu með EES-málið að gera og sleppti að nefna atriði sem hefðu átt að vega þungt. Benda má á eftirfarandi: 

1.            Í upphafi yfirlýsingarinnar vísar Vigdís til þess að henni hafi borist “áskoranir fjölda mætra Íslendinga”. Með þessu orðalagi er hún að gefa í skyn að kjósendur vegi mismunandi þungt, eftir þjóðfélagsstöðu þeirra. Hún nefnir ekki að áskorendur voru yfir 34 þúsund, en hins vegar nefnir hún sérstaklega að í hópi þeirra hafi verið einhverjir sem voru henni “persónulega kunnir og nánir”. Þess vegna var Vigdísi “mikill vandi á höndum”.

2.            Áskoranir almennings vörðuðu kröfuna um að þjóðaratkvæði skyldi haldið um EES-lögin, en Vigdís virðist hafa haldið að málið snérist um hennar eigin persónu. Flestir landsmenn eru sjálfsagt þeirrar skoðunar að forsetinn sé í vinnu hjá þeim og að hann eiga að sjá til þess að almenningur verði ekki hlunnfarinn af höfðingja-stéttinni. Samkvæmt Stjórnarskránni hefur fullveldishafinn – þjóðin ákveðið, að með atbeina forsetans getur almenningur tekið fram fyrir hendurnar á gæfulausu Alþingi. Stjórnarskrárbundin fullveldisréttindi verða ekki afnumin af forsetanum, þótt hann hafi ekki nennt að kynna sér þau.

3.            Vigdís virðist hafa ímyndað sér að forsetaembættið ætti að vera »óháð og hafið yfir flokkapólitík og flokkadrætti, en um leið samnefnari fyrir Íslendska þjóðmenningu, mennta- og menningarstefnu Íslendinga«. Hún talar um lýðræðislega kjörið Alþingi, en gleymir að forsetinn er eini embættismaður landsins, sem kjörinn er beinni kosningu. Ætli Vigdís hafi lesið Stjórnarskrána ? Ætli hún hafi hugleitt eðli lýðvelda og hvaða fullveldisréttindi það stjórnarform færir borgurunum ?

4.            Hvaða sáttmála við þjóðina er Vigdís að vísa til, þegar hún segist »alla tíð hafa lagt áherslu á sáttmála sinn við þjóðina« ? Hún talar einnig um að efna »drengskaparheit forseta við þjóðina«. Þóttist hún hafa verið að efna sáttmála við þjóðina með því að hafna áskorun 19% kjósenda um að nýta stjórnarskrárbundin fullveldisréttindi sín ?

5.            Yfirlýsingin er full af undarlegum hugmyndum, eins og þeirri hugmynd að fullveldi almennings og sjálfstæði ríkisins komi innan frá. Er hún að tala um dagdrauma þrælsins, sem stynur undan ánauðinni ? Mín niðurstaða er sú að þarna hafi talað gagnslaus glókollur á forsetastóli. Í ljósi afstöðunnar til þjóðaratkvæðis um EES-samninginn, hefði afstaða Vigdísar til Icesave-kúgunarinnar ekki átt að koma á óvart.

6.            Að lokum er gagnlegt til skilnings á afstöðu Vigdísar, að skoða þá miklu þversögn sem birtist í afstöðu hennar. Þegar hún gaf yfirlýsinguna um Icesave 2011, sagði hún: “Ég hef ekki lagt í vana minn að lýsa afstöðu minni til umdeildra mála”. Hún lét sig samt hafa það, að leggja lið kjölturökkum Evrópusambandsins. Þegar hún neitaði að vísa EES-samningnum í þjóðaratkvæði 1993, var hún einnig að lýsa afstöðu sinni, í stað þess að vera hlutlaus og vísa málinu til þjóðarinnar. Vonandi verður bið á að svona gagnlaus glókollur setjist aftur í stól forseta Lýðveldisins.

<<>>