Aðskilnaður viðskipta- og fjárfestingarbanka lágmarkar ekki áhættu almennings

Jón Sigurðsson	Myntráð	Kanadadalur	Icesave-vextir	Ólafur og Dorit	Icesave-vextir
Stjórnarskráin	Ólafur og Dorit	Vinstrivaktin	Samtök fullveldis	Evrópuvaktin	Heimssýn

  

  

Samstaða þjóðar    NATIONAL UNITY COALITION                                                               Baráttusamtök fyrir sjálfstæðu ríki á Íslandi og fullveldisréttindum almennings.    Stöndum vörð um Stjórnarskrá Lýðveldisins.

  

  

   

Aðskilnaður viðskipta- og fjárfestingarbanka lágmarkar ekki áhættu almennings.

Fyrst birt í Morgunblaðinu 18. janúar 2013.

 

 

Loftur Altice Þorsteinsson.

Háværir stuðningsmenn ríkisstjórnarinnar reyna að blekkja almenning með orðræðu um að skilja beri á milli starfsemi viðskiptabanka og fjárfestingarbanka. Því er ranglega haldið fram að slíkur aðskilnaður lágmarki áhættu af áföllum fyrir þjóðarbúið. Á Alþingi hefur verið lögð fram tillaga til ályktunar um að skipuð verði nefnd til að undirbúa breytingu á fjármálakerfinu, sem hindrar viðskiptabanka að fjármagna starfsemi sína með öðrum hætti en með innlánum.

Í greinargerð með tillögunni er fullyrt: »aðskilnaður tryggir að baktrygging og stuðningur ríkja og seðlabanka takmarkast við hefðbundna bankastarfsemi«. Einnig er fullyrt: »aðskilnaður kemur í veg fyrir að spákaupmennska og áhættufjárfestingar fjárfestingarbanka lendi á skattgreiðendum og efnahagskerfinu í heild«. Með þessum fullyrðingum er útvarpað þeirri hugmynd, að eðlilegt sé að seðlabankar veiti bönkum »lán til þrautavara« og að ríkisábyrgð sé á innlánum banka.

Vanþekking einkennir störf alþingismanna.

Líklega hafa flutningsmenn tillögunnar ekki gefið sér tíma til að lesa hana yfir í heild sinni því að þversagnir og rangar fullyrðingar einkenna hana. Engar líkur eru til að aðskilnaður viðskiptabanka og fjárfestingarbanka leiði til þeirrar niðurstöðu sem samkvæmt tillögunni er tilgangur hennar. Það sem er þó hlálegast við tillöguna er hin skýra þversögn sem birtist í lok greinargerðarinnar, en þar segir:

Mikilvægast er að mati flutningsmanna að innstæður venjulegra viðskiptamanna bankanna séu tryggðar og að þær séu forgangskröfur í bú þeirra ef þeir verða gjaldþrota. Í þeim tilgangi er tillagan flutt.

Þarna er staðhæft að tillagan sé lögð fram í þeim tilgangi að tryggja innistæður almennings, með því að þær séu forgangskröfur í þrotabú banka. Getur verið að flutningsmenn viti ekki að samkvæmt svonefndum Neyðarlögum (lög 125/2008), eru almennar innistæður einmitt forgangskröfur í þrotabú banka. Flutningsmennirnir vita örugglega ekki, að forsenda fyrir því að ákvæði neyðarlaganna gagnist innistæðueigendum, er að innistæðurnar séu bara lítill hluti heildarskulda hins gjaldþrota banka.

Engin ríkisábyrgð er á innistæðum í bönkum.

Fyrsti flutningsmaður tillögunnar, Álfheiður Ingadóttir (studdi Icesave-kúgunina) hefur hér heima og erlendis haldið því fram að ríkið sé ábyrgt fyrir innistæðum í bönkum á Íslandi. Þetta vita flestir að er rangt, enda ein megin forsenda Íslands til varnar fyrir EFTA-dómstólnum. Tryggingasjóður innistæðueigenda er EKKI á ábyrgð almennings á Íslandi, hvað sem kjölturakkar Evrópusambandsins segja.

Þeir sem fylgjast með fréttum vita að verið er að fella dóma yfir nær öllum þeim bankastjórum sem haustið 2008 fóru með stjórn banka á Íslandi. Hafa þessir dómar eitthvað með samrekstur viðskiptabanka og fjárfestingarbanka að gera? Að sjálfsögðu ekki því að orsaka hrunsins var ekki að leita til þessa samrekstrar. Auk lagabrota bankastjóranna, stafaði hrunið af »torgreindu peningastefnunni« (discretionary monetary policy), sem hér er ennþá viðhaldið til stórkostlegs tjóns fyrir almenning.

Bankahrunið stafaði af »torgreindu peningastefnunni«

Ef Alþingismenn hafa áhyggjur af bankakerfinu ættu þeir að leita svara við spurningum sem varða grundvallaratriði. Er eðlilegt að almenningur beri ábyrgð á bankarekstri, með ríkistryggðu innistæðu-tryggingakerfi? Er eðlilegt að seðlabankar í eigu almennings séu bönkunum »lánveitendur til þrautavara« ? Þeir sem aðhyllast ríkisrekstur á öllum sviðum telja eðlilegt að almenningur beri ábyrgð á öllum mistökum sem ríkisvaldið gerist sekt um. Þetta fólk skiptir engu máli hvort lög landsins banna ríkisábyrgð á bönkum, enda hikar það ekki við að brjóta Stjórnarskrána.

Stór kostur við að leggja af »torgreinda peningastefnu« og um leið seðlabanka er að þar með hverfur úr sögunni það fyrirkomulag, að seðlabanki sé notaður fyrir einkabankana sem »lánveitandi til þrautavara«. Bankarnir geta sjálfir keypt sér allar þær tryggingar sem þeir þurfa og fráleit er sú hugmynd að þeir megi ekki verða gjaldþrota. Mikilvægast er að innistæðueigendur fái sínar innistæður greiddar, þótt þeir þurfi að bíða þar til þrotabúið hefur verið gert upp.

Neyðarlögin tryggja forgang innistæðukrafna.

Hvernig er hægt að tryggja að banki sem kominn er í gjaldþrot, eigi fyrir innistæðum? Það verður ekki gert með því að banna bönkum að fjármagna sig með útgáfu skuldabréfa, heldur þvert á móti. Meiri hluti fjármagns banka ætti að koma frá fjárfestingarfélögum, eða vera hlutafé hans. Eignir banka ættu að geta hrapað í verði, án þess að inneignir séu í hættu.

Samtímis þarf löggjöfin að vera þannig að innistæður séu forgangskröfur í þrotabú banka. Þetta er sá réttur sem Neyðarlögin frá 2008 tryggðu eigendum Icesave-reikninganna í Bretlandi og Hollandi, gagnvart þrotabúi Landsbankans. Forgangur innistæðueigenda, ásamt takmörkun á innistæðuhlutfalli banka, tryggir rétt þeirra til endurgreiðslna. Hugmyndinni um aðskilnað viðskiptabanka og fjárfestingarbanka er einungis ætlað að blekkja almenning.

 

 Þeir sem aðhyllast ríkisrekstur á öllum sviðum

telja eðlilegt að almenningur beri ábyrgð á öllum mistökum

sem ríkisvaldið gerist sekt um.

>>>><<<<