Tilraun stórveldis til ævarandi yfirráða yfir Íslandi – fyrir 100 árum !

 

 

Samstaða þjóðar    NATIONAL UNITY COALITION                                                               Baráttusamtök fyrir sjálfstæðu ríki á Íslandi    og fullveldisréttindum almennings.    Stöndum vörð um Stjórnarskrá Lýðveldisins.

                           Áskorun til forseta Íslands

  

   

    

Tilraun stórveldis til ævarandi yfirráða yfir Íslandi - fyrir 100 árum !  

   

    

    

Þegar Friðrik VIII Danakonungur kom til Íslands 1907 skipaði hann valdamenn í nefnd til að semja sambandslög, sem tryggja myndu völd Danmerkur til frambúðar yfir Íslandi. Sambandsnefndin var skipuð þingmönnum beggja landa og skilaði 14. maí 1908 uppkasti að lögum um ríkisréttar-samband Danmerkur og Íslands. Almennt gengur þessi tillaga undir nafninu Uppkastið.

  

 Sambandslaganefndin 1907 – 1908.

Úr Heimastjórnarflokknum:      Jón Magnússon 1859-1926  Lárus H. Bjarnason 1866-1934 Steingrímur Jónsson 1867–1956 Hannes Þórður Hafstein 1861-1922     Úr Þjóðræðisflokknum: Jóhannes Jóhannesson 1866-­1950 Stefán Jóhann Stefánsson 1863­-1921 Skúli Thoroddsen 1859-1916.

Danir:   Jens Christian Christensen 1856-1930 Niels Andreas Christian Andersen 1849-1919  August Herman F.C. Goos 1835-1917 Hans Nicolai Hansen 1835-1910 Peter Christian Knudsen 1848-1910 Christopher Krabbe 1833-1913 Niels Peter Madsen-Mygdal 1835-1913 Henning Matzen 1840-1910 Niels Thomasius Neergaard 1854-1936 Anders Nielsen 1862-1914 Anders Thomsen 1842-1920 Niels Kristian Johansen 1850-1915

 

 

Um Uppkastið var fullkomin samstaða innan Sambandsnefndarinnar, nema hvað Skúli Thoroddsen hafnaði því alfarið. Fulltrúar Íslendinga þóttust hafa sýnt mikla snilld við samningana og náð glæsilegum árangri, með því að samþykkja að grundvallaratriði samningsins yrðu óuppsegjanleg. Þar með yrði tryggt að yfirráð Danmerkur yrðu ævarandi, nema til kæmi vopnuð uppreisn gegn hinu erlenda stórveldi.

  

Þegar Uppkastið var birt Íslendingum kom í ljós eindregin andstaða landsmanna. Kjölturökkum Danaveldis tókst ekki að telja Íslendingum trú um að Uppkastið væri glæsilegt samkomulag. Stuðningsmönnum Uppkastsins var hafnað í Alþingiskosningum haustið 1908, með afgerandi hætti. Nær 60% kjósenda kusu frambjóðendur sem höfnuðu Uppkastinu. Af 34 þjóðkjörnum þingmönnum á Alþingi voru 24 andvígir Uppkastinu eftir kosningar. Þegar þing kom saman samþykkti það vantraust á Hannes Hafstein ráðherra konungs og völdu sinn eigin ráðherra, Björn Jónsson ritstjóra.

  

Hefur nokkuð breytst á 100 árum ? Koma ekki Icesave-samningarnir upp í huga lesenda ? Ennþá eru kjölturakkar erlends valds að störfum við valdastofnanir landsins. Ennþá gerir þetta fólk “glæsilega samninga” fyrir hönd þjóðarinnar, en almenningur afþakkar við fyrsta tækifæri. Mikinn lærdóm má draga af gerð Uppkastsins og þeim móttökum sem það fekk hjá þjóðinni. Hættum samningagerð við Evrópusambandið um innlimum landsins og drögum okkur út úr Evrópska efnahagssvæðinu.

  

Raunar er Evrópusambandið búið að segja upp samningnum um EES, með því að neita Íslandi um að reka sín mál gegn nýlenduveldunum fyrir Evrópudómstólnum. Réttarfarslegar stoðir Evrópska efnahagssvæðisins eru brostnar. Þar að auki hefur utanríkisráðherra landsins Össur Skarphéðinsson gefið yfirlýsingu um að Stjórnarskráin sé daglega brotin með EES-samningnum. Ráðherranum er sjálfsagt ljóst að brot á Stjórnarskránni eru landráð. Samningurinn um Evrópska efnahagssvæðið er ekki lengur í gildi. Um samskipti Íslands og Evrópusambandsins gildir því fríverzlunarsamningur landanna, frá 1972.

   

Loftur Altice Þorsteinsson.

   

---<<<>>>------<<<>>>------<<<>>>------<<<>>>------<<<>>>------<<<>>>------<<<>>>---

 

Uppkastið Millilandanefndin fyrri

 

 

Þetta uppkast að nýjum lögum um samband Íslands og Danmerkur

var sent með símskeyti til íslendskra dagblaða (blaðskeytasambandinu) 14. maí 1908.

Sama dag var eftirfarandi íslendsk þýðing birt í Lögréttu.

  

Uppkast að lögum

  

um

  

ríkisréttarsamband Danmerkur og Íslands.

  

14. maí 1908.

 

1. gr. Ísland er frjálst og sjálfstætt land, er eigi verður af hendi látið. Það er í sambandi við Danmörku um einn og sama konung og þau mál, er báðir aðilar hafa orðið ásáttir um, að telja sameiginleg í lögum þessum. Danmörk og Ísland eru því í ríkjasambandi, er nefnist: Veldi Danakonungs. Í heiti konungs komi eftir orðið Danmerkur: og Íslands. 

2. gr. Skipun sú er gildir í Danmörku um ríkiserfðir, rjett konungs til að hafa stjórn á hendi í öðrum löndum, trúarbrögð konungs, myndugleika hans og um ríkisstjórn, er konungur er ófullveðja, sjúkur, eða fjarstaddur, svo og um það, er konungdómurinn er laus og enginn ríkisarfi til, skal einnig gilda að því er til Íslands kemur. 

3. gr. Þessi eru sameiginleg mál Danmerkur og Íslands:

 

I. Konungsmata, borðfje ættmanna konungs og önnur gjöld til konungsættarinnar.

 

II. Utanríkismálefni. Enginn þjóðasamningur, er snertir Ísland sjerstaklega, skal þó gildur fyrir Ísland, nema rjett stjórnvöld íslendsk samþykki.

 

III. Hervarnir á sjó og landi ásamt gunnfána, sbr. þó 57. gr. stjórnarskrárinnar 5. jan. 1874.

 

IV. Gæsla fiskveiðarjettar þegnanna, að óskertum rétti Íslands til að auka eftirlit með fiskiveiðum við Ísland, eftir samkomulagi við Danmörku.

 

V. Fæðingarrjettur. Löggjafarvald hvors landsins um sig getur þó veitt fæðingarrjett með lögum og nær hann þá til beggja landa.

 

VI. Peningaslátta.

 

VII. Hæstirjettur. Þegar gerð verður breyting á dómaskipun landsins, getur löggjafarvald Íslands sett á stofn innanlands æðsta dóm í íslendskum málum. Meðan sú breyting er eigi gerð, skal þess gætt, er sæti losnar í hæstarjetti, að skipaður sje þar maður, er hafi sjerþekkingu á íslenskri löggjöf og kunnugur sje íslendskum högum.

 

VIII. Kaupfáninn út á við.

 

4. gr. Öðrum málefnum, sem taka bæði til Danmerkur og Íslands, svo sem póstsambandið og ritsímasambandið milli landanna, ráða dönsk og íslendsk stjórnarvöld í sameiningu. Sje um löggjafarmál að ræða, þá gera löggjafarvöld beggja landa út um málið. 

5. gr. Danir og Íslendingar á Íslandi og Íslendingar og Danir í Danmörku njóta fulls jafnrjettis. Þó skulu forrjettindi íslendskra námsmanna til hlunninda við Kaupmannahafnar háskóla óbreytt. Svo skulu og heimilisfastir Íslendingar á Íslandi hjer eftir sem hingað til vera undanþegnir herþjónustu á sjó og landi. Um fiskiveiðar í landhelgi við Danmörku og Ísland skulu Danir og Íslendingar jafn rjettháir meðan 4. atr. 3. gr. er í gildi. 

6. gr. Þangað til öðru vísi verður ákveðið með lögum, er ríkisþing og alþingi setja og konungur staðfestir, fara dönsk stjórnarvöld einnig fyrir hönd Íslands með mál þau sem eru sameiginleg samkv. 3. gr. Að öðru leyti ræður hvort landið (um sig) að fullu öllum sínum málum. 

7. gr. Meðan Ísland tekur engan þátt í meðferð hinna sameiginlegu mála, tekur það heldur ekki þátt í kostnaði við þau. Þó leggur Ísland fje á konungsborð og til borðfjár konungs-ættmenna hlutfallslega eftir tekjum Danmerkur og Íslands. Framlög þessi skulu ákveðin fyrir fram um 10 ár í senn með konungsúrskurði, er forsætisráðherra Dana og ráðherra Íslands undirskrifa. Ríkissjóður Danmerkur greiðir landssjóði Íslands í eitt skifti fyrir öll 1 miljón og 500 þús. kr., og eru þá jafnframt öll skuldaskifti, sem verið hafa að undanförnu milli Danmerkur og Íslands, fullkomlega á enda kljáð. 

8. gr. Nú rís ágreiningur um það, hvort málefni sje sameiginleg eða eigi, og skulu þá stjórnir beggja landanna reyna að jafna hann með sjer. Takist það eigi, skal leggja málið í gerð til fullnaðarúrslita. Gerðardóminn skipa 4 menn, er konungur kveður til, 2 eftir tillögu ríkisþingsins (sinn úr hvorri þingdeild) og 2 eftir tillögu alþingis. Gerðarmennirnir velja sjálfir oddamann. Verði gerðarmenn ekki á eitt sáttir um kosningu oddamannsins, er dómsforseti hæstarjettar sjálfkjörinn oddamaður. 

9. gr. Ríkisþing og alþingi geta hvort um sig krafist endurskoðunar á lögum þessum, þegar liðin eru 25 ár frá því er lögin gengu í gildi. Leiði endurskoðunin ekki til nýs sáttmála innan 3ja ára frá því að endurskoðunar var krafist, má heimta endurskoðun að nýju á sama hátt og áður, að 5 árum liðnum frá því er nefndur þriggja ára frestur er á enda. Nú tekst ekki að koma á samkomulagi meðal löggjafarvalda beggja landa innan tveggja ára frá því er endurskoðunar var krafist í annað sinn, og ákveður konungur þá með tveggja ára fyrirvara, eftir tillögu um það frá ríkisþingi eða alþingi, að sambandinu um sameiginleg mál, þau er ræðir um í 4., 5., 6. og 8. tölulið 3. gr., skuli vera slitið að nokkru eða öllu leyti.

 

---<<<>>>------<<<>>>------<<<>>>------<<<>>>------<<<>>>------<<<>>>------<<<>>>---

 
______________________________________________________________________