5.2.2012 | 00:35
Framundan er haršnandi barįtta um Lżšveldiš og embętti forseta
Framundan er haršnandi barįtta um Lżšveldiš og embętti forseta. Fyrst birt ķ Morgunblašinu 01. febrśar 2012.
Loftur Altice Žorsteinsson. Flestum landsmönnum mun ljóst, aš 1918 varš Ķsland sjįlfstętt konungsveldi, meš Kristjįn X sem konung sameiginlega meš Danmörku. Žessi konungur fór meš fullveldisrétt žjóšarinnar žar til lżšveldiš var stofnaš 1944. Meš nżrri stjórnarskrį fęršist fullveldisrétturinn śr höndum konungs til almennings į Ķslandi. Lżšveldi nefnist žaš stjórnarform žegar fullveldisréttur žjóšar er ķ höndum almennings. Forseti lżšveldisins er umbošsmašur žjóšarinnar innan stjórnkerfisins. Hann er handhafi framkvęmdavaldsins, en jafnframt er hann eftirlitsmašur meš löggjafarvaldinu. Af 81 grein Stjórnarskrįrinnar fjalla 30 greinar eingöngu um verksviš forsetans. Forsetinn fer meš vald til žingrofs (24.gr.) og vald til aš vķsa lagafrumvörpum til žjóšaratkvęšis (26.gr.). Jafnframt skipar forsetinn rįšherra og leysir žį frį störfum (15.gr.). Forsetinn er eini valdhafi landsins sem kjörinn er almennri kosningu. Frį 1944 hefur okkar įgęta stjórnarskrį formfest lżšręši sem stjórnarfar landsins, žótt valdastéttin hafi rangtślkaš mörg įkvęši hennar. Sem dęmi um žessar tilraunir til aš rugla landsmenn ķ rķminu, mį benda į nafngiftina fullveldisdagur um 01. desember 1918, žegar žjóšin STAŠFESTI fullveldisrétt Kristjįns X. Hins vegar nįšist 1918 fram višurkenning į sjįlfstęšinu og 01. desember ętti žvķ aš nefnast sjįlfstęšisdagur. Fullveldiš var sķšan HEIMT śr greipum konungs meš stjórnarskrįnni frį 1944 og žvķ ętti 17. jśnķ aš nefnast fullveldisdagur. Žessi fölsun į nafngiftum er aušvitaš smįmįl, ķ samanburši viš žį vanviršingu į efnisatrišum Stjórnarskrįrinnar sem višgengis hefur allar götur frį 1944. Žingręšissinnar hafa komist upp meš aš snišganga mörg įkvęši Stjórnarskrįrinnar, sem er forskrift okkar aš lżšręšinu. Žingręšissinnar hafa ķ heitstrengingum um aš afsala sjįlfstęši landsins til risans ķ austri og afnema formlega fullveldisrétt almennings. Žeir hafa jafnvel uppi įróšur um aš embętti forsetans verši lagt af. Slķk krafa lżsir vilja til aš lżšveldiš verši lagt nišur og aš ķ stašinn verši höfšingjaveldi formfest, öšru nafni žingręši. Įskorun į Ólaf Ragnar Grķmsson. Viš žessar ašstęšur er öšru mikilvęgara, aš žjóšin geti fullkomlega treyst aš forseti lżšveldisins fylgi Stjórnarskrįnni og lįti ekki fulltrśa hins erlenda valds komast upp meš bellibrögš. Viš vitum aš nśverandi forseti, Ólafur Ragnar Grķmsson hefur žann dug og žann skilning į stjórnskipun landsins sem žarf til aš męta atlögunni. Ef nżr mašur kemur aš Bessastöšum, veit enginn hvort hann muni lķta į sig sem umbošsmann almennings og vörzlumann lżšręšisins. Ķslendsk žjóš getur ekki tekiš įhęttu meš aš embętti forsetans lendi ķ höndum fólks sem tilbśiš er aš fórna sjįlfstęši landsins og fullveldisrétti žjóšarinnar į altari framandi hugmyndafręši. Ekki mį henda aš barįtta genginna kynslóša verši aš engu gerš meš hiršuleysi, eša ķ nafni stundarhagsmuna. Aš beztu manna yfirsżn er žvķ skoraš į forsetann Ólaf Ragnar Grķmsson aš gefa kost į įframhaldandi setu į forsetastóli. Stjórnarskrįin er fjöregg žjóšarinnar. Ekki eru margar žjóšir sem eiga alvöru stjórnarskrį, eins og viš Ķslendingar. Įkvęšiš um žjóšaratkvęši samkvęmt 26. greininni, er einn af dżrgripum žessarar žjóšar og žaš įkvęši bjargaši okkur frį Icesave-kśguninni. En ķ Stjórnarskrįnni er ašra dżrgripi aš finna og žar į mešal er 24. greinin um žingrof og 15. greinin um rįšherraskipanir:
Žegar hvorki meirihluti Alžingismanna né rķkisstjórn landsins njóta trausts žjóšarinnar, veršur forsetinn aš hafa styrk til aš beita žeim śrręšum sem Stjórnarskrįin leggur honum ķ hendur. Viš flestum blasir, aš mikil mistök voru gerš ķ Alžingiskosningunum 2009. Til žings völdust of margir óhęfir frambjóšendur, sem dag hvern viršist leggja sig fram um aš valda tjóni.
Aš beztu manna yfirsżn er skoraš į forsetann Ólaf Ragnar Grķmsson aš gefa kost į įframhaldandi setu į forsetastóli. >>><<< |
Meginflokkur: Evrópumįl | Aukaflokkar: Stjórnmįl og samfélag, Utanrķkismįl/alžjóšamįl, Višskipti og fjįrmįl | Facebook