| Samstaša žjóšar NATIONAL UNITY COALITION Barįttusamtök fyrir sjįlfstęšu rķki į Ķslandi og fullveldisréttindum almennings. Stöndum vörš um Stjórnarskrį Lżšveldisins. |
Verkefni forsetans eru vel skilgreind ķ Stjórnarskrįnni.Fyrst birt ķ Morgunblašinu 25. jśnķ 2016.
Loftur Altice Žorsteinsson.
Ķ nżrri könnun į višhorfi landsmanna til forsetaembęttisins, kom fram aš um 34% telja embęttiš skipta litlu mįli ķ Ķslendsku stjórnkerfi, žar af vildu 12% leggja embęttiš nišur. Žessi nišurstaša stašfestir, aš hatursmenn Lżšveldisins hafa nį miklum įrangri, viš aš ófręgja žaš stjórnarform sem žjóšin kaus sér 1944 og samžykkt var ķ žjóšaratkvęši meš 98,3% atkvęša. Žvķ mišur var ekki spurt jafnframt um afstöšu fólks til Lżšveldisins og žvķ er ekki öruggt aš fullur skilningur sé hjį landsmönnum, į tengslum forseta og lżšveldis. Samanburšur į milli afstöšu til stjórnmįlaflokka og embęttis forseta, gefur žó vķsbendingu um aš žessi 34% séu raunverulega aš lżsa andśš į Lżšveldinu. Žvķ mį ętla, aš žetta fólk horfi vonaraugum til Evrópusambandsins, hins ólżšręšislega og yfiržjóšlega Brussel-valds. Stašreyndin er aušvitaš sś, aš stjórnarform lżšveldis er ekki mögulegt įn handleišslu forseta. Segja mį aš forsetinn sé persónugervingur Lżšveldisins og varšmašur Stjórnarskrįrinnar. Žetta birtist bezt ķ žeirra stašreynd, aš af 81 grein ķ stjórnarskrį Ķslands, fjalla 30 fyrstu greinarnar um forsetann, eša um 37%. Öll lżšveldi eru meš hlišstętt stjórnarform og hafa alltaf veriš, žótt ķ ótal tilvikum hafi śrkynjun leitt til hruns lżšveldis-formsins og oft hefur žurft blóšug įtök til aš endurreisa žaš. Frambjóšendur til forseta sem ekkert vita um Stjórnarskrįna. Sś kosningabarįtta sem nś stendur yfir vegna forsetakjörs, hefur leitt ķ ljós aš frambjóšendurnir eru flestir įkaflega illa aš sér um žau verkefni sem forsetinn hefur meš höndum. Kappręšufundirnir fjalla aš mestu leyti um įhugamįl frambjóšenda, en lķtiš er minnst į raunveruleg verkefni. Sem undantekningar er žó hęgt aš nefna Sturlu Jónsson og Davķš Oddsson. Mesta furšu vekur, aš sį frambjóšandi sem lķklega hefur skrifaš mest um embętti forsetans, viršist minnstan skilning hafa į starfinu. Žetta er Gušni Thorlacius Jóhannesson. Aš eigin sögn, byggir Gušni kosningastefnu sķna į fjórum drżgindalegum kjöroršum: (öllum óhįšur-mannasęttir-mįlsvari landsins-sameiningartįkn). Ekkert žessara atriša er hęgt aš sérmerkja forseta Lżšveldisins, eins og verkefni hans eru skilgreind ķ Stjórnarskrįnni. Flestum mun ljóst aš skreytingar af žessu tagi, eru bara leiktjöld ķ anda Potemkin (1739-1791). Upp ķ hugann kemur vķsubrotiš: »Glott hann ber af gömlum ref, glenntur er hans kjaftur«. Skraut-hęnsnin aš Bessastöšum eiga sannarlega ekki von į góšu. Sagnfręši og žjóšnķš, greinar į sama meiši ? Skrif Gušna Thorlacius um nśverandi forseta, Ólaf Ragnar Grķmsson, hafa oft į tķšum haft yfirbragš hatursfullra įrįsa. Til dęmis hefur Gušni lķkt Ólafi Ragnari viš foringja Ķtalskra glępasamtaka: »En Ólafur Ragnar į sér fortķš, gušfašir śtrįsarinnar.« og hann hefur einnig lķkt honum viš bragšaref ķ Bretskum framhaldsžįttum: »Humphrey Appleby ķ bresku gamanžįttunum Jį, rįšherra hefši ekki getaš oršaš žaš betur«. Eftirfarandi dęmi sżnir hvernig sagnfręšingurinn Gušni Thorlacius snżr sögulegum stašreyndum į hvolf, til aš žjóna lyndiseinkun sinni: »Valdhöfum ķ Lundśnum og Haag mį hann [Ólafur Ragnar] žakka aš hafa losnaš śr Icesave-snörunni. Žeir neitušu aš samžykkja fyrirvara Alžingis og žvķ žurfti aš semja upp į nżtt. Ķ įrslok 2009 var žaš samkomulag samžykkt į žingi meš nęr minnsta mun. Um sama leyti var forseti hafšur aš žvķlķku hįši og spotti ķ įramótaskaupi aš žess voru engin dęmi. Įtti hann sér višreisnar von?« Ritbragš sem Gušni Thorlacius hefur tileinkaš sér, er aš hafa hnjóšsyrši sķn eftir öšrum, heldst eftir óžekktum śtlendingum. Gróa į Leiti sagši gjarnan »ólyginn sagši mér, en blessašur beršu mig ekki fyrir žvķ« og žį var öruggt aš lygin kom frį henni sjįlfri. Gušni Thorlacius er ekki ennžį oršinn žjóšsagna-persóna, ķ lķkingu viš Gróu į Leiti, en sumum finnst eftirfarandi ummęli hans nįlgast žjóšnķš: 1. dęmi: »Gręšgi žeirra į sér engin takmörk sagši einn breskur embęttismašur eftir strķš žegar hann rifjaši upp afstöšu Ķslendinga.« 2. dęmi: »Aš sögn bresks sendiherra višurkenndi einn rįšherrann hér [Ķslandi] lķka ķ tveggja manna tali aš hann hįlfskammašist sķn žegar Ķslendingar stęršu sig af frammistöšunni ķ strķšinu.« Ég hef eitthvaš misskiliš inntak sagnfręšinnar, ef svona Gróusögur eru višurkennd ašferš ķ Sagnfręšideild Hįskóla Ķslands. Eru žaš mešmęli meš forsetaframbjóšanda, aš hafa lįtiš opinberlega frį sér fara illmęlgi um forseta landsins og sķna eigin žjóš? Įbyrg žeirra kjósenda er mikil, sem žrįtt fyrir ašvaranir ętla aš kjósa Gušna Thorlacius Jóhannesson. |